Xx asrning 70-yillaridan boshlab yer tabiiy boylik manbalarini kosmik

Foydalaniladigan qurollar tarkibi.
Kosmik tasvirlarni xaritalanayotgan tuproq qoplamini o‘rganish
maqsadida shartli belgilash ob’ektlari oddiy va yetarli darajada murakkab
asboblar va qurollar yordamida yaratiladi.
Shartli belgilashning oddiy optik vositalari katta kengaytirish kuchiga ega
bo‘lgan lupa, KS-1 kamerali streoskop bo‘lib, ular 1.2 x dan 1.10 x. gacha
bo‘lgan kattalikda model tasvirini olish imkonini beradi. Kosmik foto
tasvirlarni shartli belgilashning eng mukammal asboblari interpredoskop va
kamera-klara, interpredoskop-birinchi klassli streoskop asboblari bo‘lib,
kattalashtirish 2 x dan 15 gacha imkoniga ega yuqori sifatli optik sistemaga
ega. Optik tizimning o‘ng va chap tarmoqlari mustaqil, ular turli
masshtabdagi foto tasvirlar ostida steroskop kuzatuvlar olib borish uchun
optimal shart-sharoitlar yaratadi. Yorug‘lik ostidagi asbob yorug‘liklanish
paytida ham, yorug‘lik o‘tib ketayotgan davrda ham ishlash imkonini
yaratadi. Chap va o‘ng tasvirlar yorug‘ligini alohida nazorat qilishning
chorasi oldindan ko‘rib chiqilgan. Aylanma qurilma stereoskopik ravishda
bo‘linmagan filmni ko‘rish imkonini beradi. Stereomodellardan nusxa olish
optik tizimni qo‘lda aylantirish bilan amalga oshiriladi. Hozirgi davrda
elektron asosda qurilgan murakkab asboblar ham mavjud bo‘lib, ular kosmik
tasvirlarni raqamli ko‘rinishda sintezlashtirilgan tasvirda namoyon bo‘lishiga
imkon beradi, bu shartli belgilash jarayonini tezlashtiradi va ko‘p hollarda
ularning ishonchliligini oshiradi.
Kosmik tasvirlar va foto asos bilan ishlashda kontur chizig‘ini o‘tkazish
oddiy yo‘l bilan amalga oshiriladi. Tasvirlardagi va foto asosdagi identik
tasvirlarning soni etarli darajada aniqlik bilan vaziyat bo‘yicha istalgan
mavzuli konturni o‘tkazishga imkon beradi. Bundan tashqari, kosmik
tasvirlarning uncha muhim bo‘lmagan buzilishlari ham yer yuza qatlamini
ortogonal proeksiyalarga yaqin qilib tasvirlay oladi, bu oddiy apparatura,
interpretoskop yoki kamera-klarani o‘tkazish uchun foydalanishga imkon
beradi, bular o‘rganilayotgan ob’ektga konturlarni ham kattalashtirgan, ham
kichiklashtirilgan ko‘rinishda olib o‘tkazish imkonini beradi.