Xx asming 60-70 yillarida «Transport vositalarini loyihalash va hisoblash» fan sifatida ta’limga kirib keldi

Avtomobilning texnik darajasini baholash

Mahsulotning sifati yuqori bo‘lishini ta’minlash uchun GOST 2.116-84 ga asosan texnik daraja va sifat kartasi yaratiladi. Bu karta mahsulotni ishlab chiqish va uni ishlab chiqarish, uni modemizatsiya. qilish yoki ishlab chiqarishni to‘xtatish maqsadga muvofiqligini aniqlashda va baholashda ishlatiladi. Avtomobilsozlikda GOST 2.116­84 va boshqa me’yoriy hujjatlarga asosan avtomobillaming texnik darajasi va sifatini aniqlovchi RD 37.001.027-90 ishlab chiqilgan.
Avtomobillaming texnik darajasi va sifatini baholash texnik topshiriqni ishlab chiqishda, avtomobillaming tajriba nusxasini sinovdan o‘tkazishda va ishlab chiqarilayotgan avtomobillami attestatsiya qilishda o‘tkaziladi.
Texnik daraja va sifat ko‘rsatkichlari standartlar bilan tasdiqlanadi:

• 
  yengil avtomobillar uchun GOST 4.396-88;
  
• 
  avtobuslar uchun GOST 4.399-85;
  
• 
  yuk avtomobillari uchun GOST 4.401-88.
  

Bu standartlarda quyidagi ko‘rsatkichlar keltiriladi: vazifasi; ishonchliligi; material va yoqilg‘ini tejab ishlatishi; ergonomik, estetik va ekologik xususiyatlari; xavfsizligi; standartlash va unifikatsiyalash darajasi; patent - huquqiy ko‘rsatkichlari va h.k.
Texnik daraja va sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash uchun namunaviy avtomobilga solishtiriladi. Texnik topshiriqni ishlab chiqishda namu­naviy bo‘lib istiqboldagi avtomobil qabul qilinadi. Bu avtomobil ma’lum kelajakdagi davrning istiqbol talablariga javob berishi kerak. Istiqboldagi avtomobil real yoki real emas bo‘lishi mumkin. Real emas avtomobil deb avtomobilsozlikning rivojlanishini ilmiy bashorat qilish, istiqboldagi tipaj va iste’molchilaming talablari majmuasi tushuniladi.
Avtomobilni ishlab chiqarishga tadbiq qilishda va uni attestatsiya qilishda namunaviy avtomobil bo‘lib, eng yaxshi avtomobil andozalari xizmat qiladi. Bu avtomobillar iste’molchilar talablariga javob bcradigan va xaridorgir bo‘Iishi kerak. Ishlab chiqarishdan olib tashlanayotgan avtomobillar namunaviy bo‘la olmaydi. Shuningdek, bir neclita turdagi avtomobillaming ko‘rpatkichlari summasini ham solishtirish mumkin emas.
Nazorat savollari

1. 
   Avtomobilni loyilialash bosqichlari, Texnik topshiriq nima uchun tuziladi?
   
2. 
   Texnik topshiriq qanaqa bo‘limlardan iborat?
   
3. 
   Eskiz loyihada qanday ishlar amalga oshiriladi?
   
4. 
   Texnik loyihada qanday ishlar amalga oshiriladi?
   
5. 
   Avtomobil konstruksiyalarini .rivojlanishi qaysi ko‘rsatkichlarga bog‘liq?
   
6. 
   Avtomobilning texnik darajasi qanday baholanadi?