Xususiy sherikchiligi asosida rivojlantirish

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №2, апрель, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
6 
Bu jarayondagi eng muhum jihat shuki, davlat mulkidan foydalanish samaradorligi 
sezilarli darajada oshadi.
Maktabgacha ta’lim sohasida davlat - xususiy sheriklikni qo‘llab quvvatlash 
orqali maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarmog‘ini yanada kengaytirish hamda 
bolalarning maktabgacha ta’limi bilan kengroq qamrab olinishini ta’minlash 
masalasiga alohida e’tibor qaratib kelinmoqda. Xususan, maktabgacha ta’limni 
rivojlantirish borasida boshlangan islohatlar natijasida o‘tgan yili 5 ming 722 ta 
davlat, xususiy, oilaviy bolalar bog‘chalari tashkil etildi. Shuning hisobidan 
farzandlarimizni maktabgacha ta’lim bilan qamrab olish darajasi bir yil davomida 
38 foizdan 52 foizga ko‘tarildi[11].
Bundan tashqari O‘zbekiston Respublikasi Investisiyalar va tashqi savdo 
vazirligi Maktabgacha ta’lim vazirligi hamda Moliya vazirligi bilan birgalikda 
2020-2021 yillarda davlat-xususiy sheriklik asosidagi nodavlat maktabgacha ta’lim 
tashkilotlarini tashkil etish uchun xalqaro moliya institutlarining imtiyozli 
kreditlarini (qarzlarini) jalb qilish choralari ko‘rilishi belgilab qo‘yildi.
Rivojlangan davlatlarning 130 dan ziyodi davlat-xususiy sherikchilik 
loyihalari asosida ishlar amalga oshirilib kelinmoqda. O‘zbekiston, to‘g‘risini 
aytish kerak bu masalada ozroq kech qoldi. Shunga qaramay, ishlar tez 
jadallashmoqda. Respublikamizda agentlik tashkil qilingandan 6 oy o‘tib, qonun 
ishlab chiqildi. Mana endi biz ham qonunchilik shakllangan davlatlarga juda ham 
yaqin keldik. Prezidentimiz tomonidan 2019 yil 29 aprelda 4300- sonli qarorda
15 ta yirik loyihalar qabul qilindi. 2 milliard dollardan oshiq bo‘lgan loyihalar 
jumlasiga, aeroportlar, yo‘llar, suv ta’minoti, elektr energiyasi ta’minoti sohalari 
bo‘ladi. Bu strategik ahamiyatga ega bo‘lgan sohalarda loyihalarni amalga oshirish 
ko‘zda tutilgan. Investiyiyalarni jalb qilish uchun asos sifatida ishlar olib 
borilmoqda. Davlat-xususiy sherikchilik sahasining bunga nima dahli bor? 
Masalan, turizmni olaylik. Turizm uchun avvalo mexmonxonalar qurish kerak. 
Yo‘llar yahshi bo‘lishi kerak, aeroportlar yahshi bo‘lishi kerak. Bular biznes uchun 
infratuzilmaning sifatini oshiradi.
Davlat-xususiy sheriklikdan ko‘zlanadigan asosiy maqsad umumiylik va 
o‘ziga hoslik shaklida namoyon bo‘ladi. Davlat bunday hamkorlikni bir qator 
omillarni hisobga olgan holda o‘zi uchun foydali, deb hisoblaydi. Bu, birinchidan, 
yuqori samaradorlik, ya’ni, ancha kam harajat, ancha yuqori hizmat darajasi, 
tavakkalchilik hatarining pastligi bilan izohlanadi. Ikkinchidan, davlat boshqacha 
yo‘li bo‘lmagan sharoitda muhim va tezkor loyixalarni amalga oshirish uchun 
zarur kapital manbaiga ega bo‘la oladi. Hamkor o‘z foydasini olish uchun 
belgilangan ishni tezroq tugatishdan ko‘proq manfaatdorligi davlat uchun 
loyihaning o‘z vaqtida yakunlanishi va natijasiga nisbatan ko‘proq umidvorlik 
kafolati bo‘lib hizmat qiladi[12].
Davlat tashqi qarzi hisobiga Maktabgacha ta’lim vazirligi tomonidan 
umumiy qiymati 70 mln AQSh dollariga teng bo‘lgan “Davlat-xususiy sheriklik 
nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarmog‘ini kengaytirish” loyihasini 

---