Bog'liq Raqamli iqtisodiyot sharoitida ta’lim tizimini davlat-xususiy sherikchiligi
“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №2, апрель, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 5
2020 yil va kelgusi yillarda bitimlarning faqatgina halqaro moliya
institutlaridan jalb qilingan kreditlar hamda davlat- xususiy sheriklik asosida
maktabgacha ta’lim tashkilotlarini tashkil etish uchun avval ajratilgan kreditlar
bo‘yicha xususiy sherik tomonidan qaytariladigan asosiy qarzlar hisobidan maxsus
ochilgan shaxsiy g‘azna hisobvarag‘ida jamlangan mablag‘lar doirasida tuzilishi
ta’minlangan.
Halq ta’limi tizimiga zamonaviy boshqaruvning yangi tamoyillarini
amaliyotga joriy etish, umumiy o‘rta ta’lim maktablarida yillar davomida yig‘ilib
qolgan muammolarni bartaraf etish, yuqori darajali texnik xizmat ko‘rsatishni
oshirish maqsadida Osiyo taraqqiyot banki bilan hamkorlikda Toshkent shahri va
Toshkent viloyatida davlat-xususiy sherikchiligi asosida umumiy o‘rta ta’lim
maktablarini ham tashkil etish davri kelganligini va ushbu yo‘nalishga bosqichma-
bosqich o‘tish zarur ekanligini davr va jaxon tajribasi talab qilmoqda.
Toshkent shahri va Toshkent viloyatining maktablarga ehtiyoj yuqori
bo‘lgan hududlarida zamonaviy hamda xalqaro standartlarga javob beruvchi
maktablarni barpo etilishini ta’minlash maqsadida Toshkent shahar hokimligi va
Toshkent viloyat hokimligi davlat xususiy sheriklik asosida maktablarni tashkil
etish maqsadida Halq ta’limi vazirligining hududiy bo‘linmalariga Toshkent shahri
xududidagi yer maydonlarini ajratish va maydoniga o‘zgartirishlar kiritish, loyiha
asosida maktablarni tashkil etish, zamonaviy uskunalar, mebel, kompyuter
texnikasi, metodik qo‘llanmalar va boshqa vositalar bilan ta’minlash, shuningdek,
ularga texnik xizmat ko‘rsatish bo‘yicha namunaviy loyihalarni muntazam amalga
oshirish choralari kutilmoqda. Davlat-xususiy sheriklik asosida maktablarni qurish,
rekonstruksiya qilish, jihozlash va faoliyatini ta’minlash uchun olib kelinadigan
uskunalar, kompyuter texnikasi, o‘qitishning texnik vositalari, adabiyotlar,
multimedia mahsulotlari hamda qurilish materiallari, butlovchi buyumlar, ehtiyot
qismlar 2024 yil 1 yanvargacha bojxona to‘lovlaridan (bojxona rasmiylashtiruvi
uchun yig‘imlardan tashqari) ozod etilishi ushbu sohaga yanada e’tiborni kuchli
ekanligini aytib o‘tish lozim.
Xorijiy tajribaga ko‘ra, daklat bilan xususiy biznes o‘rtasidagi sheriklik turli
yo‘nalishdagi biznes-model va munosabatlardir. Ushbu hamkorli doirasida xususiy
va davlat resurslari hamda aktivlari birlashadi, vakolatlar taqsimlanadi, natijada bir
tomonning kuch salohiyati ikkinchi tomon uchun ham hizmat qiladi. Bunday
xususiy biznes oddiy xususiy korxonadan davlat uchun hizmat ko‘rsatish bilan farq
qiladi. Masalan, xususiy korhona o‘z mablag‘ini tavakkalchilik asosida jalb qilishi,
davlat esa hech qanday harajagsiz qo‘shimcha daromad olishi yoki to‘lovlarsiz
biror bir hizmatni yo‘lga qo‘yishi mumkin.
Davlat bilan xususiy biznes hamkorligi mexanizmining asosiy maqsadi,
davlat ahamiyatidagi uzoq muddatga mo‘ljallangan loyihalarini samarali amalga
oshirishning kuchli quroli hisoblanadi. Avvalo, davlat va xususiy biznes
sherikchiligi o‘zida byudjet orqali moliyalashtirishning muqobil shaklini namoyon
qiladi. Davlat bilan xususiy biznes hamkorligi tarzidagi ho‘jalik yuritish ishlari
mamlakat iqtisodiy sektoriga qo‘shimcha manbaalarni jalb qilish imkonini beradi.