Xudoyberganova zarofat zahidovna xojibekova zilola shavkat qizi

18-rasm. 
Xitoy va Global iqtisodiyotning o’zgarish dinamikasi
72
 (2010-2014 yy.,%) 
Yuqoridagi rasmda jahon iqtisodiyoti hamda Xitoy iqtisodiyotining YaIM o’si
sh 
ko’rsatkichlari namoyon bo’lgan. 2008 yilda AQShda boshlangan iqtisodiy inqiroz qolgan 
davlatlarga ham yoyildi. Shunga ko’ra ko’pchilik rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlar 
iqtisodiyoti qiyin vaziyatga tushib qoldi. Bu murakkab vaziyatdan ko’pgina d
avlatlar hali hanuz 
chiqib keta olgani yo’q. So’zimiz tasdig’i sifatida yuqoridagi rasmdan ko’rishimiz mumkinki, 
jahon iqtisodiyotining o’rtacha rivojlanish ko’rsatkichi yildan
-yilga tushish tendensiyasida. 
Jumladan, 2010 yilda bu ko’rsatkich 5 foiz atrofida bo’lsa, 2014 yilga kelib esa 3 foiz atrofida 
bo’lgan. 
Jahon iqtisodiyotidagi inqiroz hatto Xitoy iqtisodiyotiga ta’sir qilmay qolmadi. Oxirgi 
yigirma yilda Xitoy iqtisodiyoti o’sish ko’rsatkichi ikki xonali raqam bilan ifodalangan bo’lsa, 
2010 yildan boshlab hozirga qadar bu davlat iqtisodiyoti orqaga ketmoqda. Jumladan, 2010 yilda 
Xitoy YaIM o’sish ko’rsatkichi 10 foizdan ortiq bo’lgan bo’lsa, 2014 yilga kelib 7,4 foizga 
tushgan. Xalqaro Valyuta fondi ekspertlarining fikricha agar iqtisodiy islohotlar 
o’z vaqtida 
amalga oshirilmasa, Xitoy iqtisodiyotining o’sish ko’rsatkichi 2015 yilda 7 foizga tushishini 
taxmin qilmoqda. 
Xitoy iqtisodiyotining pasayishiga sabab jahon iqtisodiyotining pasayishi bilan izohlanadi. 
Chunki Xitoy aholisi dunyo aholisining t
axminan beshdan bir qismini tashkil etsada ichki iste’mol 
darajasi ya’ni yalpi ichki talab pastligicha qolmoqda. Shuning uchun ham rivojlangan 
davlatlardagi ishlab chiqarish Xitoyga ko’chgan, ya’ni Xitoyda ishchi kuchi arzon hisoblanadi. 
Buning salbiy tomo
ni shundaki, Xitoy iqtisodiyoti eksportga mo’ljallangan iqtisodiyotga aylanib 
qoladi. Demak, jahon iqtisodiyotidagi o’zgarish Xitoy iqtisodiyotidaham ta’sir qiladi.
72
Annual report. www.cbc.org

---

245