Xronologiy a

XIV asrning 60-yillarida – 1) Movarounnahrda mo’g’ul xonlarining hujumi munosabati bilan sarbadorlar harakati yuzaga keldi

2) Movarounnahrda hukm surgan og’ir siyosiy vaziyat mamlakatni birlashtirib, kuchli bir davlat tashkil etishni talab qilmoqda edi

• 
  XIV asrning 50-60-yillarida – Movarounnahr 10 ga yaqin mustaqil bekliklarga bo’linib ketgan
  

XIV-XV

• 
  XIV asr oxiri-XV asr boshlarida – Sulton Boyazidga zarba berish uchun qulay siyosiy vaziyat yuzaga keldi
  

XV

• 
  XV asrda – 1) temuriylar uzoq va yaqin qator qo’shni mamlakatlar: Xitoy, Hindiston, Tibet, Eron, Volgabo’yi va Sibir bilan muntazam savdo-sotiq qilardi
  

2) Go’ri Amir va Shohizindaning oyatlar bitilgan naqshinkor eshiklari shu asrga oid
3) Samarqand va Hirotda olimlar-u fuzalolar, shoirlar-u bastakorlarning kattagina guruhi to’plangan edi

• 
  XV asrning ikkinchi yarmida – beqaror siyosiy vaziyat tufayli Temuriylar saltanati inqirozga yuz tutdi
  

XV-XVI

• 
  XV-XVI asrlarda – Beruniyning g’arbiy yarim sharda katta quruqlik borligi to’g’risidagi fikri o’z tasdig’ini topdi
  

XVI

• 
  Oydagi kraterlardan biriga al-Farg’oniyning nomi berildi
  

XVII
1) Blez Paskal tomonidan suvning bosim kuchi to’g’risida ta’limot yaratildi
2) Ibn Sinoning “Tib qonunlari” shu davrga qadar Yevropa tibbiyotida foydalanilgan

Davlatlar, Sulolar, Hukmdorlar

Xioniylar davlati

• 
  IV asrning 70-yillaridan V asrning ikkinchi yarmigacha hukmronlik qilgan
  
• 
  Markazi – Zarafshon vohasi
  
• 
  Tarkibiga – Markazi Toxariston bo’lgan Shimoliy Hindiston, Afg’oniston, Xurosonning bir qismi kirgan
  

Kidariylar davlati

• 
  V asrning 20-yillaridan sharqdan Sirdaryo va Orol bo’ylari orqali Xorazm hamda Amudaryo havzasiga kirib kelgan
  
• 
  Markazi – Balx
  

Eftallar davlati

• 
  V asrning 20-yillaridan VI asrning 70-yillarigacha O’rta Osiyoda hukm surgan
  
• 
  Markazi – Buxoro yaqinidagi Poykant va Varaxsha shaharlari
  
• 
  Tarkibiga – O’rta Osiyo, Afg’oniston, hozirgi Pokiston, Shimoliy Hindiston va Sharqiy Turkiston hududlari kirgan
  

Xorazm davlati

•