Xotira va idrok obrazini qiyosiy tavsiflang

Ruhiy rivojlanish sustlashishning psixogen shaklini kelib chivish sabablariga ko‘ra , o‘z navbatida 3 guruhga bo‘lish mumkin:
Bola tarbiyasi bilan mutlaqo shug‘illinmaslik bolani butunlay o‘z holiga tashlab qo‘yish natijasida ularda burch va ma’suliyat hissi shakllanmaydi. Ularda hissiy –iroda sohasining yetishmasligi qaysarlik, gipersuggestivlik, o‘quv fanlarini o‘zlashtirish uchun zarur bilim va malakalarning yetishmasligi bilan birga keladi.
Bolani haddan tashqari erkalatish, yetarli mustaqil faoliyatga o‘rgatmaslik, tashabbuskorlik, ma’suliyat hissini shakllantirmaslik natijasida ( “ oila erkasi” ) turi kelib chiqadi.Bunday bolalarda hissiy – iroda sohasining pastligi , egoizm hislatlari, mehnatga salbiy munosabatda bo‘lish, doimo yordamga muhtoj bo‘lish kabi salbiy hislatlar o‘z ifodasini topadi.
Psixogen xarakterning nevrotik turi deb ataladi.Bolaga nisbatan qo‘pol munosabatda bo‘lish, jismoniy jazolash, qattiqqo‘llik, alkogolizm bilan bog‘liq turli agressiv munosabatlar, bunday turning kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Bunday bolalarda nihoyatda qo‘pollik, tashabbussizlik,jur’atsizlik, mustaqillik xarakterda bo‘lmaslik hislari shakllanadi.bularning hammasi bolaning bilish faoliyatiga ham salbiy ta’sir etadi.
Ruhiy rivojlanish sustlashishning serebral shakli
Ruhiy rivojlanish sustlashishning serebral shakli boshqa turlarga nisbatan ko‘pchilikni tashkil etadi. Ularning aksariyatida jismoniy yetishmovchiliklar, tana nomutanosibligi kuzatiladi. Ruhiy rivojlanish sustlagan bolalar bosh miya elektroensifalogrammasining ko‘rsatishicha, 50% danortiq bolalarning asab sistemasida organik buzilish mavjud. Serebral xarakterdagi ruhiy rivojlanish sustlashgan bolalarda hissiy – irodaviy holatlarning taraqqiy etmaganligi asosan organik infantilizm tarzida ko‘rinadi.Bu turdagi infantilizmda normal bolalarga nisbatan hissiyotning jonliligi yetishmaydi.