Xoshimov, S. Saidaxmedov elektr yuritma

o i
4.5-rasm.
Rotor zanjiriga induktiv va aktiv qarshiliklarini 
ketma-ket 
{a)
va parallel 
(b)
ulanish sxemalari.
Ishga tushirishning boshlanishida rotor tokining chastotasi 
tarmoq chastotasiga yaqin bo‘lgani uchun reaktorning induktiv 
qarshiligi 
xp
katta bo ladi va u ishga tushirish tokini chegaralaydi. 
Dvigatel tezligi orta borishi bilan rotor EYK kamaya boradi.
Lekin shu bilan bir vaqtda chastota kamayishi hisobiga 
xp
qarshilik kamaya boradi. Qarshiliklami bunday ulanish sxemasi 
uchun dvigatel mexanik tavsiflarini hisoblash (4.17) va (4.18) 
formulalar bo‘yicha amalga oshiriladi, lekin oldindan kritik mo­
ment 
Mkc
.sirpanish Ec
qiymatlarini aniqlash kerak.
Reaktor va rezistorlar parallel ulanganda yanada aniq tavsif- 
lami olish mumkin (4.5-rasm, 
b).
Bu yerda ishga tushirish mo- 
mentida induktivlik katta va rotordagi tok qo‘shimcha qarshilik 
fqos
a bilan chegaralanadi.
Shundan so‘ng dvigatel tezligi orta borishi bilan toklar aktiv 
va induktiv qarshiliklari orasida qayta taqsimlana boradi. Bunday 
qayta taqsimlanish hisobiga ishga tushirish davomida dvigatel 
momentini bir xil qiymatda ushlab turish mumkin.
Ishga tushirishning oxirida qarshilik chiqarib tashlanadi va 
dvigatel tabiiy tavsifga o ‘tkaziladi (4.5-rasm, 
1,
va 
2
hamda 
3, 4
nuqtalar). Bunday sxemalarni katta quw atga ega bo‘lgan, og‘ir 
sharoitlarda qoMlash maqsadga muvofiq.

---

4.6-rasm. Dvigatel statoridagi tok va elektromagnit momentlaming tabiiy
tavsifda (Mi, I,) va sun’iy tavsiflarda aktiv-reaktiv qarshiliklami ulab ishga