Xoshimov, S. Saidaxmedov elektr yuritma

 
(2-4o)
yoki
m = l g - j L(lg A r‘
(2.41)
ya
Ishga tushirish qarshiliklarining seksiyalari quyidagicha hi- 
soblanadi: dastlab (2.35) va (2.36) tengiamalarga asosan 
Xo
ning 
taxminiy qiymati beriladi. So‘ngra 
Rm = U Ifl
qiymati aniqlanadi. 
(2.41) tenglama bo‘yicha pog‘onalar soni 
m
0
kasrli son chiqadi, 
uni butun songacha yaxlitlanadi. So‘ngra (2.40) tenglama bo‘yi- 
cha 
X
ning keyingi hisoblashlarda qo‘llaniladigan yaxlit qiymati 
aniqlanadi. Shuni e ’tirof etish kerakki, 
X
qiymatini aniqlashda 
faqat /? qiymatini o‘zgartirish mumkin va u 
Iq
dan katta bo‘lishi 
darkor.
Har bir seksiyalar qarshiligi (2.13-rasm, 
b)
quyidagi tengla­
malar orqali topiladi:
R-l-l = Rl~Rya = Л-Rya -Rya
= 
R-ya( Л~ 
1
)',
R
2_3
=R
1
- R , = t f - Rya - XRya - lR ya = R
2
X(X - 1 ) ;
....................................................................................... 
(2-42)
„,-1
 )-m — R„,-I R-m
-2
" ••• — 
Rya^ 
(Л 
1
);
Rm-(m+l ) —Rm— Rm-i = — = 
(Л — I).

---

Real elektr yuritmalarni loyihalashda turli tuzilishdagi rezis- 
torlaming issiqlik hisobi bajarilib, shunga asosan katalogdan mos 
kelgan elementlar tanlanadi.
2.6. MUSTAQIL QO‘ZG‘ATISH CHULG‘AMLI 
0 ‘ZGARMAS TOK DVIGATELI MAYDONI 
KUCHSIZLANGANDAGI MEXANIK TAVSIFLARI
Dvigatellar asosan nominal magnit oqimida ishlaydi, ya’ni 
mashina to‘yinishga yaqin bo‘lib, uning magnit oqimini oshirib 
b c ‘lmaydi. Chunki bunda qo‘zg‘atish chulg‘amida kuchlanish 
ortishi va u qizishi mumkin. Dvigatel magnit oqimini faqat ka- 
mayish tomonga o ‘zgartirish mumkin.
Dvigatelning rostlash imkoniyatlaridan to‘liq foydalanish 
maqsadida ko‘pincha magnit oqimi kamaytiriladi.
Magnit oqimi nominal qiymatidan farqli bo‘lgan 
Фх
uchun 
U= Unom=
const holatda dvigatelning mexanik tavsiflarining 
tenglamasi quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:
(243>
. Bu tenglamadan ko‘rinib turibdiki, maydonning har bir 
Ф* < 
Ф1Ю
т
qiymatiga ideal salt yurish tezligi mos keladi va me­
xanik tavsiflaming qiyalik koeffitsiyentlarining 
%
qiymati to‘g ‘ri 
keladi. Bunda Ф* kamayishi bilan 
(йох
va 
%
ning qiymatlari 
ortadi.
Oqimning 
Фтт
qiymatida tabiiy mexanik tavsifdagi tezlik­
ning og‘ishi:
Aa>q =a>B-
= 
C
- f ^ M
4
(2.44)
M
Oqim Ф, bo‘lgandagi sun’iy tavsif uchun

---

bo‘ladi, bundan:
(2.46)
Shunday qilib, oqim kamaytirilganda tezlikning tushishi ideal 
salt yurish tezliklari nisbatining kvadratiga mutanosib ravishda 
ortar ekan.
Endi dvigatelning elektromexanik va mexanik tavsiflarini 
oqimning turli qiymatlarida ko'rib chiqamiz.
Agarda Ф/ = 
Ф,ют
bo‘lsa yakor toki va momenti uchun mos 
masshtablar tanlanadi. Bu holda elektromexanik va mexanik 
tavsiflar ustma-ust tushadi (2.14-rasmdagi 
1
to‘g‘ri chiziq). 
Yakordagi tok 
IqA.
tezlik со = 0 bo‘lganda 
Iqt
= 
UR'
bo‘lganligi 
uchun 
, qiymati magnit oqimi qiymatiga bog‘liq emas. Bundan 
kelib chiqadiki, magnit oqimlar Ф?< Ф/ Ф^< Ф? bo‘lganida 
dvigatelning elektromexanik tavsiflari 
2, 3
punktir chiziqlarda 
tasvirlanganidek bo‘ladi hamda ularga mos keladigan mexanik 
tavsiflar 2 va 3 chiziqlar ko‘rinishida bo‘ladi. Bu yerda quyidagini 
e’tirof etish mumkin: