Xorazm viloyati Amudaryo boʻyida 100 oʻrinli dam olish oromgohi loyihasi

7. Ob’ekt qurilishida atrof-muxitga ta’sir etuvchi omillarni (kimyoviy moddalar, shovkin, tabiiy resurslardan foydalanish, kattik chikindilar) baxolash;
Obe’kt qurilishida atrof-muxitga ta’sir etuvchi asosiy manbalar;
-foydalaniladigan erning ma’lum bir kismini qurilishga olish (F_um= 4500,0 m²);
- qurilish er maydonining tabiiy xolati buzilishi;
- er qazish va montaj ishlarini bajarishda xamda kerakli materiallarni tashishda transport vositalarining ishlashi natijasida atrof-muxitga kup miqdorda zararli yokilgi qoldiq moddalari va xar xil changlar tashlanadi. Undan tashqari transport vositalari va daryo shovqin manbai.
- qurilish jarayonida suv resurslaridan foydalanish, suv olish va oqova chiqazish
- qurilishda xar xil kimyoviy lak-buyoq moddalardan foydalanish natijasida atrof-muxitga kup miqdorda kimyoviy zararli moddalar tashlandi.
- qurilish davomida kup miqdorda qattiq chiqindilar (gisht siniqlari, beton qoldiqlari, qurilish buyumlari qoldiklari) hosil bo’ladi.

a) foydalaniladigan er maydoni 4500.0m².

b) ob’ekt qurilishiga va ob’ektdan foydalanishda olinadigan toza suv miqdorlari va oqova suvlar

Quriladigan dam olish maskani tomonidan suv ta’minoti tarmogidan olinadigan suv asosan ichimlik-xujalik,yonginni uchirish va xovli va kuchalarni sanitar xolatini talab darajada saqlash, daraxt, va kukalamzorlarni so’gorish maqsadida foydalinadi.

Foydalanishga olinadigan suvning miqdorlari bu erdagi iste’molchilar soni va dam olish maskanining sanitar asboblari bilan jixozlanish darajasiga bogliq va uning me’yoriy miqdorlari 1.1- jadvalda ko’rsatilgan.

1.1 .jadval.	Ob’ekt tomonidan foydalanishga olinadigan suvning kunlik mikdorlari
tartib rakami	Iste’molchi	Ulchov birligi	Mikdori	Suv me’yori, l/sut	Suv sarfi, m3/sut
1	Xodimlar	kishi	20	11.5	2.30
2	Sartaroshxona	kishi	10	11.5	1.15
3	Oshxona	shart.ovkat	40	16	6.40
4	Muolaja xonasi	Kishi	32	3	9.6
5	Choyshablarni yuvish xonasi	Shart.yuvish	12	100	12
6	JAMI				31.45
7	Qo’shimcha sarf	%	10		3.145
	HAMMASI				34.595

Ichimlik suvi qurilish davrida tuman suv ta’minoti tarmogidan keltiriladi. Qurilish tugagach bu dam olish maskani xam shu tarmoqqa ulanadi.

1.2.-jadval. Ob’ekt qurilishiga sarflangan suv mikdorini aniklash
Ishning nomi	ulchov	Ish	Solishtirma	Suv
	birligi	xajmi	suv me’yori, l	mikdori,m3
Beton korishmasini tayyorlash	m³	40	400	16
Betonni 6 kun davomida suvlash	m³	40	200	8
Zaminni zichlash uchun tuprokni namlash	m²	24	150	36.00
Gisht terish va gruntovka uchun	m³	75	200	15
Suvok korishmasini tayyorlash	m²	310	100	3100
JAMI				181.4
Ichimlik suv sarfi,5 kishi x 200 kun x 15 l	kishi x kun	1000	15	15
Yuvinish uchun suv sarfi	kishi x kun	1000	25	25
JAMI				40
Suv sarfining umumiy sarfi:				221.4

Agar tarmoqni ishga tushirish sozlash jarayonda suvning bakteriologik ko’rsatgichlari davlat standartlari talablariga javob bermasa, konsentratsiyasi 100 mg/l bo’lgan xlorli suv bilan 2 soat mobaynida zararsizlantiriladi.
Kanalizatsiya mavjudligi va oqova suvni oqizishga quyiladigan talablar. Dam olish maskanida paydo bo’ladigan oqovalar maishiy xarakterda bo’lib, ularning me’yoriy kunlik miqdori 7,10 m³ , yillik miqdori esa 1292.2 m³ ni tashkil kiladi. Bu oqovalarning tarkibi asosan qum, muallaq moddalar va organik birikmalaridan tashkil topadi. Ularning sifat ko’rsatgichlari doimiy emas Bu oqovalarda qumlar – 2 g/kishi-sut; muallaq moddalar 40 g/ kishi-sut, xlor birikmalari 65 g/ kishi-sut ni tashkil kiladi.
Qurilish olib boriladigan maydonda vaktinchalik kanalizatsiya tizimlari urnatiladi. Qurilish tugagach umumkanalizatsiya tizimi quriladi va oqovalar to’liq biologik usulda tozalanadi. U paytgacha bu oqovalar beton uralarda to’planadilar va uralar tulishi bilan ularni tuman SES tomonidan ajratilgan maydonga eltib oqiziladi.

v) transport (xom –ashyolarini tashish, er kazish, montaj ishlarini bajarish jarayonida)

Er ishlarini bajarishda Q=P₁· P₂· P₃· P₄·G·10⁶/3600, g/s.
P₁- tuproqning changlanishi fraksiyasi P₁=0.002
P₂- aerozal kurinishga utadigan chang fraksiyasi P₂=0.001
P₃- ish zonasida shamol tezligini xisobga oluvchi koeffitsient P₃=1,0
P₄-tuproq namligini xisobga oluvchi koeffitsient P₄=0,7
G- er ishi miqdori , t/soat

g) payvandlash

Mazkur dam olish maskani qurilishi va undan foydalanishda atmosfera xavosiga zararli moddalar deyarli chiqmaydi. Binolar poydevori zavurni qazish, injenerlik kommunikatsiyalarini montaj qilish, ta’mirlash paytlarida kam miqdorda noorganik chang, payvandlash uskunasidan – payvandlash aerozoli, jumladan, MnO₂ . va kranli avtomobildan is gazi, azot oksidi, qurum va hakozalar xavoga ajralib chiqishi mumkin. Bu moddalarning xavoga chiqish miqdori shunchalik kamki, ularning atrof muhitga salbiy ta’siri sezilarli bo’lmaydi. Qurilish jarayonida ajralib chiqadigan changning miqdorini kamaytirish maqsadida tez-tez tuproq namlantirilib turiladi va bu texnik suv hisobidan amalga oshiriladi. Masalan, binolarga tabiiy gaz yoki suvni utkazish paytida eng kupi bilan 5 kg ANO – 4 markali elektrod ishlatiladi va buning natijasida 33,6 g payvandlash aerozoli, 3,9 g marganets oksidi ajralib chiqadi. Shu ish bajarilishiga, 67,2 g/yil, 7,8 g/yil marganets oksidi xavoga chiqariladi. Bundan ko’rinib turibdiki, bu erda xavoni ifloslantiruvchi moddalarning miqdori sanitary-ekologik talablarni qanoatlantiradi.

d) qurilish xom – ashyo materiallarini ortish-tushirish va saqlash davomida ajralib chiqadigan ifloslantiruvchi moddalar.

- qum, shagal-neorganik chang
- sement – sement changi
- gisht- neorganik chang
Q=
Bu erda L- xom ashyo materiallarining chang ko’rinishida yuqotilishi foiz hisobida L=0,21
V – saqlanayotgan, ortiladigan – tushiriladigan qum, shagal, sement sarfi t/yil
0.21*365*0.015
q-tabiiy yuqolishi me’yori, % q=0,015 Q=------------------------=0.01149 t/yil
100
e) qattiq chiqindilar miqdorini aniqlash, ularni tuplash va zararsizlantirish

• 
  Dam olish maskani faoliyati paytida paydo bo’ladigan qattiq maishiy chiqindilarning umumiy yillik me’yoriy miqdori 3,0 t yoki 18 m³ ni tashkil qiladi.. Bu chiqindilar inert chiqindilar bo’lib, dam olish maskanining shimoliy sharqida atrofi 1,8 m balandlikdagi devor bilan uralgan maxsus xududi betonlashtirilgan maydonda joylashtirilgan xajmi 1,2 m³ bulgan maxsus metal qutilarda tuplanadi va shartnoma asosida tuman obodonchilik korxonasiga topshiriladi;
  
• 
  Qurilish paytida paydo bo’ladigan qattiq chiqindilar miqdori 1.3.-jadvalda keltirilgan.
  

	1.3 jadval. Qurilish davrida ob’ektda paydo buladigan ishlab chikarish kattik chikindilari
	Chikindilar	ulch.bir	me’yor.%	maxs.mik,tn.	chikindi
1	Gisht siniqlari	tonna	0.5	70	3.5
2	Beton va korishma	tonna	13	46	59.8
3	Yogoch chikindilar	m3	1.5	0.7	1.05
4	Xaltalar	tonna	0.6	9	5.4
5	metall chikindilari	tonna	0.5	22	1.1
6	plastmassa idishlar	tonna	1	0.120	0.120
	JAMI				70.97
	Maishiy kattik chikindilar
7	Ishchilar	kishi	0.083	10	0.83
8	Suprindi	Kg/m^2-kun	0.021	60	1.26
	JAMI				2.09
	HAMMASI				73.06