Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOM
А
SI 
–
8/2020 
68
Кейинги даврда топинамбурдан тайёрланган хашак бошқа ем
-
хашак ўсимликлар билан 
солиштирилганда ем
-
хашак хусусиятлари билан анча юқори туради. Кўпчилик олимлар 
томонидан ўтказилган тажрибалар натижаси шуни кўрсатадики, ем
-
хашаклик хусусияти 
сифат жиҳатидан анча юқоридир.
1984-
86 йилларда топинамбур ўсимлиги Янгибозор туманининг “Россия” совхозида ем
-
хашак ўсимлиги сифатида ўрганилди
. 
“Интерсс”, “Белый урожайный”
навларининг
кўк 
массасининг ҳосилдорлиги 8904 ц/га
, 
илдиз туганаги 375 ц/га
эканлиги аниқланди ва
улар
Хоразм вилояти шароитида ем
-
хашак ўсимлиги сифатида экишга тавсия этилди. 
С.Е.Ережеповнинг 1971 маълумотида
Амударё қирғоқларида кўп учрайдиган доривор 
ўсимликлар майдони инсонлар таъсири туфайли камаяётгани алоҳида қайд этилади,
улардан 
олинаётган маҳсулотлар камаяётгани ҳақида маълумотлар келтирилади.
Айниқса 2009
-
2010 йилларда Гурлан ва Урганч туманларида ўтказилган 
кузатишларимиз
натижаси шуни кўрсатадики, бу худудларда доривор ўсимликларнинг 
заҳирасининг қисқариши 5
-10 
гектарга ошган, шунингдек уларнинг айниқса чучукмия 
ўсимлигининг илдизидан кенг фойдаланувчилар сони ортиши оқибатида унинг миқдори анча 
камаймоқда. 
Юқорида қайд этилганлардан келиб чиққан ҳолда ҳозирги кунда доривор 
ўсимликларнинг ҳудудда турини кўпайтириш ва борларини сақлаб қолиш мақсадида биз 
ҳудудда ўсадиган доривор ўсимликларни ўрганиш ва улардан фойдаланиш йўлларини 
аниқлаш мақсадида топинамбур ўсимлигининг биологияси, экологиясини ўрганишни, уни 
маданийлаштиришни мақсад қилдик.
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ:
 
1. Нуралиев Ю. Лекарственные растение –
Душанбе:Маориф,1987
2. Эгамбердиев Р.,
Худайберганова Н. Хоразм вилоятида экилаётган айрим доривор ўсимликлар ҳақида
// 
Хоразм Маъмун академиясининг ахборотномаси. 2008
-1. 
Хива
3. Matvetniyazov K. Ongorbayev D. Qoraqalpog
’
iston ekotizimida o
’
sadigan ayrim dorivor o
’
simliklarning 
tibbiyotdagi o
’
rni. 
4. Egamberdiyev, Ro
’
zmetova M. Amudaryo quyi oqimida o
’
sadigan dorivor o
’
simliklarni muhofaza qilishning 
ayrim muammolari//Xorazm Ma
’
mun akademiyasining axborotnomasi, 201
1, №
4. 

---