Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

“Что такое счастье?”
матнини рус тилидан 
ўзбек тилига таржима қилиш, ҳикоя мазмуни билан уйғун ҳолда “Бахт нима?” мавзусида муҳокама 
монологик матн тузиш топшириғи берилади. 
“
Оқилнинг олти қалпоғи” 
методи. Танқидий тафаккурни ривожлантириш амалиётига “олти 
қалпоқ” метафорасини машҳур психолог Эдвард де Боно олиб кирган ва олти хил усулда
“фикрлаш”ни 
таклиф этган. “Оқилнинг олти қалпоғи” методи
одатда воқеа
-
ҳодисаларни ҳар томонлама таҳлил 
қилиш, тажрибаларни умумлаштириш бўйича машғулотлар олиб боришда (одатда, адабий ўқишдан, 
саёҳат
-
дарс, театр
-
дарслардан кейин)
қўлланилади. Гуруҳ талабалари олтита кичик гуруҳга бўлинади. 
Ҳар бир гуруҳга алоҳида рангда қалпоқ берилади ва қалпоқ рангидан келиб чиққан ҳолда ўз тажрибаси, 
таассуротлари ва фикрларини тақдим қилиш таклиф этилади. 
Оқ қалпоқ –
аниқ маълумотларга 
асосланилади, факт ва рақамлар орқали
фикр юритилади. Бунда ҳеч қандай таъсирчанлик, ҳиссиёт ва 
субъектив баҳога йўл қўйилмайди.
Фақат ва фақат фактларга асосланади. Масалан, ўқиган, кўрган 
ҳикоя, асар, фильм ва томошадаги бош қаҳрамонларни санаш каби топшириқларга
жавоб берилади.
Сариқ қалпоқ 
-
ижобий фикр юритилади. Мақол, ҳикматли сўзлар, шунингдек, асар, ҳикоя, фильм, 
театрлардаги воқеа
-
ҳодиса ва қаҳрамонларнинг фақат ижобий томонлари очиб берилади ва 
асосланади, сабаби кўрсатилади. Масалан, Ҳар қуш ўз уясида эркин, чунки ... . 
Қора
 
қалпоқ
–
сариқ 
қалпоқчанинг
акси. Бунда салбий фактлар ва унинг сабаблари очиб берилади, асосланади, танқид 
қилинади. 
Қизил қалпоқ 
- 
ички ҳис туйғуга асосланади. Ўз ҳис
-
туйғуларидаги юзага келган 
ҳолатларни кўриб чиқилаётган воқеа
-
ҳодисалар билан боғлаш зарур. Лекин асослаш талаб этилмайди.