Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

Ўрганилган тоғ олди ва чўл яйловларини яхшилаш ҳамда тиклаш бўйича таклиф ва 
тавсиялар:
 
- 
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида йиллик ўртача атмосфера ёғинлари миқдори 400, 600 мм 
ва ундан кўп тушадиган 2
621 минг га, шу жумладан тоғ
олди ерларида 757,6 минг га майдонда сув 

---

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOM
А
SI 
–
12/2020 
132
тежамкор суғориш технологияларидан –
“Water
-
box” технологиясини қўллаш орқали яйловлардан 
қишлоқ хўжалиги экинларини етиштириш имконияти мавжуд
; 
- 
инқирозга учраган яйловларни тиклаш учун озуқабоп ўсимликларни бирламчи уруғчилик 
майдонларини ташкил этиш зарур;
- 
деградацияга учраган яйлов ер майдонларида яйлов ўсимликларини бойитиш, ўтлоқларда кам 
истеъмол қилинадиган ўтларни озуқа жиҳатидан қимматлироқ бўлган эспарцет, астрагал, изень, 
терескен, шувоқ, эркак ўт каби ўсимликлар билан алмаштириш тадбирларини ташкил этиш орқали 
яйловларнинг маҳсулдорлигини гектарига 8
-
10 ц/гача ошириш ҳамда чорва моллари сиғимини 2
-3 
баробаргача кўтариш мумкин;
- 
фермер хўжаликлари ва яйловдан фойдаланувчилар кооперативлари томонидан маълум 
ҳудудларни сим тўсиқлар (ёки махсус тўр тўсиқлар) билан ўраш орқали яйлов уруғчилиги ташкил этиш 
имконини беради, ўз навбатида ушбу майдонларда қишловга заҳира сифатида пичанзорлар ҳосил 
бўлади;
- 
яйловларда чорва молларини тартибли алмашлаб (навбатлаб) боқиш тизимини жорий қилиш;
- 
дарахт, бута ва яримбута ўсимликларни аҳоли томонидан ёқилғи ва бошқа мақсадларда 
фойдаланмаслик учун аҳолига туман ҳокимликлари ва мутасадди ташкилотлар раҳбарлари
иштирокида амалий семинар ва тушунтириш ишларини олиб бориш ҳамда бошқа ёқилғи манбалари 
(газбалон ва бошқ.) билан таъминлаш;
- 
чорва моллари меъёрини яйловларда тенг тақсимлаш, чорва бош сонини ошиб кетишига йўл 
қўймаслик;
- 
аҳолидан узоқ ҳудудларда
чорва молларини сақлайдиган ва чўпонлар учун махсус жойлар 
ташкил этиш;
- 
фармацевтика ва бошқа мақсадларда ўсимликларни йиғиб олувчилар томонидан йиғилган 
ўсимликлар ўрнига ҳудди
ўша ўсимлик турлари уруғларини экишни ташкил қилиш;
- 
яйловларда тупроқ ва шамол эрозияси
туфайли ўсимлик қоплами камайишининг олдини олиш
учун эрозияга қарши ксерофит ва галофит бута ва яримбута ўсимликларни –
ихота дарахтзорларини 
ташкил қилиш ишлари келгусида ўзини ижобий самарасини беради.
Хулоса.
Тоғ олди ва чўл яйловларидан
самарали фойдаланиш учун 
1:10 
000 масштабли 
геоботаник
хариталардан фойдаланиш тавсия этилади.