|
SWOT – tahlil matritsasi
Shunday qilib, tahdid va imkoniyatlarni tahlili korxonaning ichki resurslar va imkoniyatlarni baholashga ko‘maklashadi, tashqi muhit o‘zgarishi yo‘nalishlarini va korxonaning bu o‘zgarishlarga moslashuv darajasini aniqlab beradi.
3. Strategiyalar. Raqobatbardosh servis strategiyasini ishlab chiqish
Mamlakatimizda olib borilayotgan iqtisodiy islohotlar natijasida iqtisodiyotni rivojlanishini alohida ta’kidlab o‘tish zarur. Bu haqida mamlakatimiz Prezidenti I.Karimov o‘z chiqishlarida: “ O‘tgan yili sanoat ishlab chiqarishi 6,3 foiz, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari etishtirish 6,6 foiz, chakana savdo aylanmasi 16,4 foiz va aholiga pullik xizmatlar ko‘rsatish 16,1 foizga barqaror yuqori sur’atlar bilan o‘sdi.
Iqtisodiyotimizda yuz berayotgan jiddiy tarkibiy va sifat o‘zgarishlarini birgina misolda, ya’ni 2000-yilda mamlakatimiz yalpi ichki mahsulotini shakllantirishda sanoat ishlab chiqarishining ulushi bor-yo‘g‘i 14,2 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2011-yilda bu ko‘rsatkich 24,1 foizga etganida yaqqol ko‘rish mumkin.”1– deb alohida ta’kidlab o‘tdilar. Bundan ko‘rinib turibdiki, mamlakatimizda iqtisodiyotning barqaror o‘sishi ta’minlandi, makroiqtisodiy va moliyaviy barqarorlik mustahkamlandi. Bu ko‘rsatkichlarga erishishda iqtisodiyot va uning ayrim sohalaridagi mutanosiblikning kuchayishi muhim rol o‘ynadi.
Marketing strategiyasini ishlab chiqish natijasida korxonaning maqsadlari marketing maqsadlari bilan o‘zaro bog‘liqlikda bo‘ladi va rejalar izchil tarzda ishlab chiqiladi va amalga oshiriladi. Shuning uchun ham bitiruv malakaviy mavzusi dolzarb muammolardan biri hisoblanadi. Har qanday korxona iqtisodiyotda samarali harakat qilish uchun o‘zi marketing strategiyasini tanlab olishi lozim. Bunda korxonaning imkoniyatlari bozor talabiga muvofiqlashtirilib, marketing strategiyasi asosida bozorni tadqiq qilish va istiqbolini belgilash, tovar va iste’molchilarni hamda raqobatchilarni o‘rganish asosida ishlab chiqiladi.
Bozor talabini yaxshi bilish korxonaga ishlab chiqarishni xaridor talabiga mos ravishda amalga oshirish imkonini beruvchi marketing strategiyasini ishlab chiqishga sharoit yaratadi. Ayniqsa, bu muhim masala savdo va umumovqatlanish korxonalari faoliyatida muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu vazifani bajarishda korxonaning marketing strategiyasini ishlab chiqish zaruriyati vujudga keladi.
Marketing strategiyasi korxona imkoniyatlarining bozordagi holatga muvofiqlashtirish, qo‘yilgan maqsadlarga erishishning kompleks vositalarini belgilashdan iborat. Amerikalik etuk iqtisodchi olim I.Ansoffning fikricha, strategiya o‘z mohiyati va jihatidan tashkilotning o‘z faoliyatida qaror qabul qilish jarayonida qo‘llash uchun mavjud bo‘lgan qoidalar majmuiga aytiladi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida to‘rtta markaziy g‘oyani ko‘rish mumkin:
- insonlar hayotdan manfaat olishga intiladilar. Aynan shaxsiy manfaatning ko‘zlanishi kishilarni mehnatga undaydi, o‘sishning, shaxsiy kamolotning harakatlantiruvchi kuchi vazifasini o‘taydi va oxir-oqibatda butun jamiyatning farovonligini belgilab beradi;
- manfaatlarning xarakterini did, madaniyat, qadriyatlar va hokazolarga bog‘liq bo‘lgan shaxsiy qarashlar belgilaydi. Bu tanlovning muhimligi yoki oddiyligi haqida yoki “haqiqiy” yoki “yolg‘on” ehtiyojlar deb nimani tan olish haqida fikr yuritish uchun jamiyatdagi milliy, ahloqiy va ijtimoiy qoidalarni hurmat qilishdan boshqa hech qanday asoslarga yo‘l qo‘yilmaydi.
- aynan erkin va raqobatli ayirboshlash yordamida kishilar va ularbilan hamkorlik qiladigan tashkilotlar o‘z maqsadlariga erishadilar. Agar ayirboshlash erkin bo‘lsa, u faqat ikkala tomon uchun ham foydali bo‘lgan taqdirdagina amalga oshadi, agar ayirboshlash raqobatli bo‘lsa, u holda ishlab chiqaruvchilarning bozordagi pozitsiyasini suiist’emol qilish xavfi cheklangandir;
- bozor iqtisodiyoti mexanizmlari shaxsiy erkinlik tamoyiliga va ayniqsa iste’molchining ustivorlik tamoyiliga asoslangandir. Tizimning ahloqiy negizi kishilarning o‘z hatti-harakatlari uchun javobgar ekanligini hamda o‘zlari uchun nimaning yaxshi va nimaning yomon ekanligini o‘zlari hal qilishlariga asoslanadi.
Marketing zamirida yotuvchi to‘rt tamoyildan xaridorlarning ehtiyojlarini qondirish bilan shug‘ullanuvchi har qanday tashkilot uchun muhim bo‘lgan harakat falsafasi kelib chiqadi. Bu marketing harakatlari sohasini uch asosiy bo‘lakka bo‘lish mumkin:
- iste’mol marketingi, bunda ayirboshlash korxonalar va pirovard iste’molchilar, jismoniy shaxslar yoki oilalar o‘rtasida amalga oshiriladi;
- korxonalararo marketing, bunda ayirboshlash jarayonida ikkala tomon sifatida tashkilotlar ishtirok etadi;
- ijtimoiy marketing, u muzeylar, universitetlar va shu kabi daromadsiz tashkilotlarning faoliyat sohalarini o‘z ichiga oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
