Xirurgik kasalliklar

Taloq kasalliklari 
Taloq infarkti. 
Bu kasallikning rivojlanishiga tromboz yoki qon tomirlar 
emboliyasi sababchidir. Taloq infarkti bakterial septik endokardit, mitral stenoz, 
portal gpertenziya, tifda rivojlanadi. Kasallik chap qovurg’alar ostida to’satdan 
kuchli og’riqlar bilan boshlanadi, isitma, yaqqol taxikardiya, qayt qilish, ichak 
parezi bilan o’tadi. Klinik manzarasining yuzaga chiqqanligi a’zodagi infarkt 
sohasining katta-kichikligiga bog’liq. Mayda infarktlar kam darajadagi klinik 
belgilar yoki ularsiz o’tadi. Ko’pincha bemorlarda infarkt sohasi chandiq hosil 
qilib, o’z-o’zidan tuzaladi. Kam hollarda infarkt bo’lgan sohaga infektsiya 
tushadi va yiringlab, taloq abstsessi hosil bo’ladi, ba’zan esa infarkt sohasida 
taloqning soxta kistasi rivojlanadi.
(116-rasm).
116-rasm. Taloq infarkti (UT tekshiruvi). 

---

519 
Taloq abstsessi. 
A’zoda abstsess rivojlanishining ko’proq uchraydigan 
sabablari: septikopiemiya, taloq infarkti yoki ilgari mavjud bo’lgan 
gematomaning yiringlanishi, infektsiyaning qo’shni a’zolaridan kontakt yo’li 
bilan o’tishi. Taloq abstsesslari yolg’iz yoki ko’p sonli bo’lishi mumkin. Klinik 
jihatdan abstsess chap qovurg’alar ostida to’mtoq og’riqlar bilan boshlanib, 
bemor harakat qilganda kuchayadi, yuqori leykotsitoz bo’ladi. Yirik 
abstsesslarda kattalashgan taloqni paypaslab ko’rish mumkin. U agarda 
taloqning pastki qutbida joylashgan bo’lsa, flyuktuatsiya simptomi bo’ladi. 
Abstsess uning yuqori qutbida joylashsa, aksariyat hollarda, ko’krak qafasida 
reaktiv ekssudat topiladi, keyinchalik esa unga infektsiya tushishi va plevra 
empiemasi rivojlanishiga turtki bo’lishi mumkin. Taloq abstsessining asorati – 
yiringlikning erkin qorin bo’shlig’iga (tarqalgan yiringli peritonit hosil qilib) 
yoki kovak a’zo bo’shlig’iga (me’da, yo’g’on ichak), ba’zan esa buyrak 
jomchasiga yorilishi mumkin. Klinik jihatdan bunday asoratlar qayt qilish 
mahsulotlari, najas yoki siydikda yiring borligi bilan yuzaga chiqishi mumkin. 
Tekshirishning usullari orasida ko’proq ma’lumot beradiganlari: ultratovush 
yordamida skanerlash, komyuter tomografiya, taloqni radioizotop skanerlash. 
Davolash: xirurgik yo’l orqali (splenektomiya).