Xi bob. Dars ta’limida rivojlan- tirish texnologiyasi rivojlantiruvchi ta’lim nima?

O‘ÒILGAN MAÒERIAL USÒIDA ISHLASH VA YANGI MAÒERIALNI
O‘RGANISHGA ÒAYYORLANISH
1. Navbatdagi darsga tayyorgarlik sifatida bolalarga 4 + 1 = 5,
5 — 1 = 4, 2 — 1 = 1, 4 — 1 = 3 kabi misollarni berish foydalidir.
Bolalar tanlash metodidan foydalanib yoki 2, 3, 4, 5 sonlarining
tarkibini bilish asosida tushirib qoldirilgan sonlarni qo‘yadilar.
Shunday savollar o‘rtaga tashlanadi: „5 hosil bo‘lishi uchun 4 ga
qancha qo‘shish kerak? 5 dan nechta olib tashlasa, 4 qoladi?“

---

222
1 dan 10 gacha bo‘lgan sonlarning 2- qismiga doir dars.
Darsning maqsadi.
O‘tilganlarni mustahkamlash. O‘qituvchi darsni
ishning muayyan sharoitlarini hisobga olib tashkil etishi mumkin.
Namoyish qilinadigan va individual material bilan o‘tkaziladigan
amaliy mashg‘ulotda qatordagi sonlarning qanday hosil bo‘lishini,
ularning o‘sish va kamayishdagi tartibini takrorlash foydalidir. Ana
shu maqsadda bolalar sonlar qatoridagi bo‘sh o‘rinlarni to‘ldira-
dilar, o‘sish va kamayish tartibida berilgan sonlardan foydala-
nadilar, sonlarni berilgan har qanday sondan boshlab, tartibi
bo‘yicha, masalan, 2 dan 7 gacha, 8 dan 3 gacha aytadilar. (Sanash-
ni davom ettirish o‘yini.)
Mustaqil yechish uchun ham misollar berilishi (ularni yechish-
da ko‘rsatmali qurol sifatida „Sonlar pog‘onasi“dan foydalanilishi)
mumkin. Misollarning bir qismini mustahkamlash darsida tuzsa
ham bo‘ladi. Misollar qanday yechilganini tekshirish uchun har
bir ustundagi misollarni taqqoslash va bolalarni: agar 1 ni ayirsak,
1 ta kamayadi yoki 1 ni qo‘shsak, 1 ta ko‘payadi, degan xulosaga
olib borish g‘oyat foydalidir.
Hikoya
— xabar shaklidagi yangi materialni yoritish metodidir.
Undan hamma sinflarda foydalaniladi. O‘quvchilar aytiladigan
ma’lumotlarni bilmaydigan yoki kam biladigan quyi sinflarda bu
metodni qo‘llash juda qulaydir. Lekin yangi materialni hikoya
metodidan foydalanib tushuntirish uchun o‘qituvchi puxta
tayyorgarlik ko‘rishi va:
— hikoyaning g‘oyaviy yo‘nalishini ta’minlashi;
— unda yetarli miqdordagi yorqin va ishonarli misollar hamda
dalillar, to‘g‘ri tekshirilgan ma’lumotlar bo‘lishi;
— asosiy fikr va muhim jihatlar bayon qilinishi;
— hikoya tushunarli, sodda tilda aytilishi;
— material jo‘shqin ifodalanishi kerak.