Ma’lumki quyi sinflarda grammatikaning morfologiya qismini o’quvchilarga puxta o’rgatmay turib, yuqori sinflarda " Sintaktsis"dan ularga chuqur bilim beraolmaymiz



Download 346 Kb.
Sana22.01.2022
Hajmi346 Kb.
#400473
Bog'liq
gulnoza






O’zbekiston Respublikasi

xalq ta’limi vazirligi

Andijon viloyat xalq ta’limi boshqarmasi

Paxtaobod tuman xalq ta’limi bo’limi

14-UMUMIY O’RTA TALIM MAKTABI


Boshlang’ich sinf o’qituvchisi
SHERMATOVA GULNOZAXONNING
“Boshlang’ich sinflarda ko’rgazmali qurollar”

mavzusida



Mavzu: Boshlang’ich sinflarda ko’rgazmali qurollar

Muallif:Andijon viloyat, Paxtaobod tuman, 14-uumumiy o’rta ta’lim maktabi boshlang’ich sinf o’qituvchisi Shermatova Gulnozaxon
Ma’lumki quyi sinflarda grammatikaning morfologiya qismini o’quvchilarga puxta o’rgatmay turib, yuqori sinflarda “ Sintaktsis”dan ularga chuqur bilim beraolmaymiz.Shuni hisobga olib, men ”So’z turkumlari” bo’yicha ”Ot” haqida o’quvchilarga ma’lumot beishda ishni quyidagicha boshlayman.


  1. Ko’rgazmali qurollar tayyorlash.

  2. Kartochkalar tayyorlash.

Men o’ darsl;arimni rasmlar (ko’rsatmali qurollar)siz tasavvur qilaolmayman. Ko’rgazmali qurollar tayyorlashda estetik jihatdan kishi diqqatini o’ziga jalb etadigan rangli rasmlarga a’ohida axamiyat beraman. Chunki didsiz, kunda uchrab turadigan narsalarga e’tiborsizlik bilan qaralishini unutmasligimiz kerak. Shunga ko’ra tayyorlanadigan ko’rgazmali qurollar aniq, chiroyli, rangli rasmlardan tuzilgan bo’lishi kerak.

” Morfologiya”dan o’quvchilarga elementar bilim berishda ularning yosh xususiyatlarini hisobga olish kerak. Dars ”Ot” so’z turkumiini o’rgatishga doir bo’lganligi uchun ham unda namoyish etiladigan rasmlar predmetlarni ifodalagan bo’lishi kerak. Bu haqdagi ko’rgazmali qurllar quyidagicha tayyorlanadi.



KIM? KIMLAR”
NIMA” NIMALAR?
Chimachilik uchun mo’ljallangan qog’zlardan olinib, unung tepa qismiga darsning (Ot) mavzusi yoziladi. qolgan qismi esa to'rtta bo’lakka bo’linadi. Qog’oz chetiga esa flomaster bilan ramka chiziladi.

Qog’ozning chap tomonidagi bo’lakning yuqori qismiga kim? o’ng tomonidagi bo’lakning yuqori qismiga kimlar? So’rog’i yoziladi. Qog’ozning pastki chap tomonidagi bo’lakning yuqori qismiga nima? o’ng tomonidagi bo’lakning yuqori qismiga nimalar? So’rog’i o’z ifodasini topadi. Har bir so’roq ostidagi ramka (bo’lak)cha-larga esa shu so’ro’qlarga mos ravishdagi rasmlar yopishtiriladi.



KIM? KIMLAR”




NIMA” NIMALAR?

Ko’rinib turibdiki, barcha ishlar osonlikcha bajarilyapdi. Lekin bu spdda usulda tayyorlangan ko’rgazmali qurollarning quyidagicha afzaliklari bor:



  1. Ko’rgazmali qurol sodda, ixcham.

  2. Oquvchi diqqatini o’ziga tortadi.

  3. Darsda foydalanish qulay.

  4. Saqlash oson va chang bo’lmaydi.

  5. Ko’p yillarga mo’ljallangan bo’lmaydi.

Har bir darsning qiziqarli chiqishi, ko’p jihatdan, o’quvchilarning didi va istaklariga mos keluvchi usullarni qo’llashga bog’liqdir. Shunday bo’lsinki, o’qituvchi dars o’tganda o’zi undan zavqlansin, bo’lajak mashg’ulotlarga bolalarning intilishi va qiziqishi ortib borsin.

Ana shunday ijodiy dars o’tish vositalaridan biri, bu- aniq predmetlarni ifodalagan rangli rasmlardir. “Ot” so’z turkumini o’quvchilarga qo’llaniladigan vositalardan biri darsning temasiga xos rangli rasmlardan kartochkalar tayyorlashdir.

Bu ishni mn quyidagicha bajaraman. Avvalo, kartochkaga yopishtiriladigan rasmlarga karton qog’ozlarni tayorlayman. So’ngra shu kartonlarga birlik va ko’plikni ifodalaydigan, jonli va jonsiz predmetlarni bildiruvchi kichik, chiroyli rangli rasmlarni yopishtiraman. Buni ham yuqoridagi ko’rfatmali qurollar singari chetlarini rangli qalamlar bilan ramka ichiga olaman. Chunki, bu kartochkalardan ham ko’p yillar davomida foydalanish mumkin.

Sifatli ko’rgazmali qurol va kartochkalar tayyorlab, ulardan har bir darsda samarali foydalanish ham bir san’atdir. Shuning uchun men yuqorida tayyorlagan vositalar yordamida o’z darsimni shunday uyushtiraman. Ot mavzusiga doir tayyorlagan ko’rsatmali qurolni doskaga ilib, o’quvchilar diqqatini undagi rasmlar va shu rasmlarga mos ravishda yozilgan so’roqlarga qarataman. O’quvchilarga shunday savollar bilan murijat qilaman. Natijada o’qituvchi (so’zlovchi) bilan o’quvchilar (tinglovchilar) ’rtasida quyidagicha savol-javoblardan iborat diolog hosil bo’ladi.



  • Bu yerda nimalarni ko’rayapsiz?

  • Rasmlarni ko’rayapmiz.

  • Birinchi rasmdagi predmet qanday sp’roqqa javob bo’ladi?

  • Kim, Kimlar so’rog’iga javob bo’ladi.

  • Nima uchun?

  • Jonli (shaxs) predmetni bildiryapdi.

  • Pastdagi rasmlardagi predmetlarchi?

  • Ular Nima? Nimalar ? so’roqlariga javob bo’layapdi.

  • Har bir predmetni nimasi bo’ladi?

  • Har bir predmetning nomi bo’ladi.

Biz yuqoridagi savol-javoblar asosida predmet, ularning nomi va shu predmetlarning qanday so’roqlarga javob bo’lishi haqidagi tushunchalarni o’quvchilar ongiga yetkazdik. Endi o’quchilarning ”Ot” so’z turkumi bo’yicha olgan elementar tushunchalarini xulosalab, ularning quyidagi qoidani ya’ni ( ”Narsa va shaxaning nomini bildirib kim? nima?, Kimlar?, nimalar? So’roqlariga javob bo’lgan so’zlar ot deyiladi”) eslatamiz. Bu bajarilayotgan operativ jarayonda o’quvchilarda zerikishdan asar ham bo’lmaydi. Aksincha, o’quvchilarning aktivligi ortib, o’qituvchi o’z mehnati hosilotidan zavqlanadi.
Download 346 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish