Xi bob. Dars ta’limida rivojlan- tirish texnologiyasi rivojlantiruvchi ta’lim nima?

Bilimlar, ko‘nikma va malakalarni mustahkamlash darslari.
Bu tiðdagi darsning strukturasi quyidagi darsning asosiy
elementlarini o‘z ichiga oladi:
1. Nazariya bo‘yicha bilimlarni eslash.
2. Mavzu bo‘yicha ko‘nikma va malakalarni rivojlantirish
(mashqlar).
3. Darsni yakunlash.
4. Uyga vazifa berish.
Bu struktura, bir qarashda, juda oddiy tuyuladi. Lekin aslida
shunday emas. Darsdagi mustahkamlash ishi samarali bo‘lishi uchun
unga o‘quvchilarni tayyorlash kerak. Birinchidan, ularni navbatdagi
mustahkamlash darsi haqida o‘z vaqtida xabardor qilish lozim.
Shuningdek, o‘qituvchi yana darsda nimalar bilan shug‘ullanishlarini
aytib berishi darkor. Ikkinchidan, mustahkamlash darsi arafasida
o‘qituvchilarga navbatdagi dars mavzusi bo‘yicha muayyan topshiriqni
tavsiya etish zarur. Qoida bo‘yicha bu topshiriqqa quyidagilar kirishi
lozim: dars mavzusi bo‘yicha nazariy bayon qilingan paragraflar,
o‘zini o‘zi tekshirish uchun paragraflarga savollar, mavzu bo‘yicha
kichikroq mashqlar.
O‘quvchilarni o‘tilganlarni mustahkamlash darsiga yaxshi
tayyorlash uchun mazkur darsdan oldinroq ularga darslikdagi misollarni
o‘zlarining misollari bilan almashtirish, kichik-kichik mashqlarni
bajarish, masalalar yechish kabi topshiriqlar berish foydalidir.
Òakrorlash darsi.
Mustahkamlash va takrorlash darslari o‘rtasida
anchagina umumiylik mavjud. Bu umumiylik, eng avvalo, mazkur
darslarning vazifalari va strukturalariga taalluqlidir. Shu bilan birga,
mustahkamlash va takrorlash darslari orasida tafovut ham bor.
Shuningdek, takrorlash darsida material to‘liq emas, balki tanlab
ko‘rib chiqilgan, oldingi darslarda yetarlicha o‘zlashtirilmagan
masalalar takrorlanadi.
Òakrorlash darsi ish metodlari bilan ham mustahkamlash
darsidan farqlanadi. Bu metodlar dars mazmunining o‘zidan kelib
chiqadi. Òakrorlash darsi uchun yuqorida aytilganidek, mustah-
kamlash darsiga nisbatan ancha keng material tanlanadi. Lekin bu
material qismlari bir-biriga bog‘lanmaydi, balki o‘quvchilar ularni
taqqoslay oladigan yo‘sinda jamlanadi.

---

207