Xayrulla Ismatulla "Soz" To'plami Haqida Ayrıntılar

HENRIX HEYNEdan
(Tarjima)
Hamma esnab turdi, quloq solmadi,
Qayg’umni gapirib bergan vaqtimda.
Meni alqamagan kishi qolmadi,
Qayg’umni nazimga tergan vaqtimda.
1927 yil, mart.
EMAR
Hali ham arabchaning,
Uzun dumlik “ya”sini,
Attorlik rastasining
Atirli xuljasini –
U yoqa kamzulining
Cho’ntagida saqlaydi…
Majlis bo’lsa, so’z olib,
-Qichqirmoqdan yo’talib –
Lotinchani “yoqlaydi”…
Ko’cha-kuyda og’zidan
-Bir tomchi ham! – yaramas,
Zararlik so’z to’kmaydi.
Rais deganday: “epchil,
Ish degandan qo’rqmaydi!”
Kolxoz uning fikricha,
Gullaydigan bir narsa!
Faqat, “sho’ro bir ozroq,
Kenglik bilan qarasa…
Ki ya’ni:
Oliq-soliqning,
Kommunist – firqalikning
Ipini tortib qo’ysa…
-Mushtumzo’rsan, Matmusa,
Tur nariga! – demasa,
Moliyada o’tirgan
“Sho’ro dushmanlari”ga
Ko’p ham hurlik bermasa…
Bozorlarni yopmasa,
Yot unsurni topmasa!”
Shunda: kolxoz gullaydi;
El barchasi bir bo’lib,
Kolxoz dushmanlariga
Mushtini tugunlaydi!..”
* * *
Hali xam arabchaning
Uzun dumlik “nun”ini
Dastmoya qilib olib,
Ba’zi echki emarlar –
Yeydi kolxoz nonini!
Xorijda do’stlari bor,
Oq niqobli gazetda
So’kadilar kolxozni;
U quturgan bo’rilar
So’kadilar – oshikor,
Ko’nguldagi zaharni
To’kadilar – oshikor!
Sungilar, kecha-kunduz,
Ularni, chegarada
Kuzatib yaltiraydi!
Berigilar solmaydi
Kimsaga qovog’ini;
Doyim kulib turadi.
Qo’llari ishdan ko’proq,
Chappaklardan qavargan…
Har tadbirga tarafdor,
Ax, qanday yaxshi “do’stlar”!
Ular bizning orada;
Har qonagan yarada –
O’tkur tirnoqlari bor!
Har bir dog’dan, qoradan,
Puchak bo’lgan saradan –
Xiyonatlari tomar!…
Hali xam arabchaning
Damanalik “mim”ini
Tortib qog’oz betiga
Emar kolxoz mingini!
Har kuni tuya qilib
Millionlarning nonini,
Oqlaydi jon boricha
O’z sinfiy vijdonini!..