Qisqartmalar
|
To’liq ma’nosi
|
Tarjimasi
|
HIHI
|
|
Salom (qo’ng’iroqlarda birinchi jumla sifatida ishlatiladi)
|
BIBIBI FN
|
Bye bye for now
|
Xayr; ko’rishguncha (muzokaralar yakunida ishlatiladi)
|
FRDS (FRS)
|
Friends
|
Do’stlar
|
GA
|
Go ahead
|
Davom eting
|
PLS
|
Please
|
Iltimos
|
ACC
|
Account
|
Schet (hisob)
|
OK
|
O’key
|
Yaxshi; bo’pti
|
MIO
|
Million
|
Million
|
YARD
|
Billion
|
Milliard
|
VAL
|
Value date
|
Valyutalash sanasi
|
DEPO
|
Deposit
|
Depozit
|
PCT
|
Percent
|
Protsent
|
MATY
|
Maturity
|
Depozitning yakunlanishi
|
AMNT
|
Amount
|
Summa
|
U
|
You
|
(Siz, sen) yoki YR (YOUR) – sizning
|
S
|
See
|
Masalan, 1 S I see yoki CUL see you later keyinchalik ko’rishamiz
|
LTR
|
Later
|
Keyinroq
|
R
|
Are
|
|
THKS
|
Thank
|
Minnatdorman
|
THNK U VM
|
Thank you very much
|
Katta rahmat
|
SRY
|
Sorry
|
Kechirasiz
|
HV
|
Have
|
Ega bo’lmoq
|
AG
|
Against
|
qarshi
|
PROB
|
Problem
|
Odatda NO PROBLEM – muammo yo’q
|
ABT
|
About
|
Haqida
|
CUD
|
Could
|
Mumkin edi
|
QRY
|
Query
|
So’rov, tadqiqot
|
MVMNT
|
movement
|
Harakat
|
FX ODA
|
Foreign exchange order
|
Konversiya (ayirboshlash) ga buyurtma
|
4
|
For
|
|
2
|
To yoki too
|
|
GR8
|
Great
|
|
SV
|
Split value
|
Valyutalashning turli sanalari
|
Bir qator boshqa qisqartmalar unli harflarni tushirib qoldirish orqali shakllantiriladi. Masalan, turli mamlakatlardagi dilerlarning odatiy suhbati quyidagi ko’rinishda bo’lishi mumkin:
# HIHI FRDS
HIHIHI FRS, HOW R U?
# WE R FINE THK U VM
# CUD U GIVE ME YR VIEW ABT EUR(USD PLS?
WELL SRY FRD NO IDEA ABT IT
# OK NO PROBS FRDS HV A NICE DAY BIBI
SAME 2 U BIBI FN.
14-mavzu. Valyuta bozoridagi vositachilar faoliyati
Reja
Valyuta bozori ishtirokchilari
Valyuta bozori ishtirokchilari valyutaga bo’lgan talab va taklifni shakllantiradilar. Ular bozorda o’z xarajatlari hisobiga operatsiyalarni amalga oshiradilar va bitimning bir tomoni sifatida qatnashadilar. Valyuta bozorining asosiy ishtirokchilariga quyidagilar kiritiladi:
Tijorat banklari. Ular valyuta operatsiyalarining asosiy qismini amalga oshiradilar. Tijorat banklarida bozorning boshqa ishtirokchilari o’z hisob varaqlarini ochadilar va ular bilan birgalikda zarur konversion va depozit-kredit operatsiyalarini amalga oshiradilar. Banklar mijozlar bilan operatsiyalarni amalga oshirgan holda bozorning valyuta konversiyalariga, mablag’larni jalb qilish, joylashtirishga bo’lgan talabini muvofiqlashtiradilar, boshqa banklar bilan o’zaro munosabatlarga kirishadilar. Mijozlarning talablarini bajarishdan tashqari tijorat banklari o’z mablag’lari hisobiga mustaqil tarzda ham operatsiyalarni amalga oshiradilar.
Qisqacha aytganda, valyuta bozori bu banklararo bitimlar bozoridir, shunday ekan, valyuta kurslari harakati va foiz stavkalari haqida so’z yuritganda banklararo valyuta bozorini nazarda tutish kerak.
Jahon valyuta bozorlarida kunlik operatsiyalari hajmi milliardlab dollarlar bilan hisoblanadigan yirik xalqaro banklar o’zining katta ta’siriga ega. Bunday banklarga ABN AMRO Bank, Credit Suisse First Boston, Deutsche Bank, Barclays Bank, Union Bank of Switzerland, Citibank, Chase Manhattan Bank, Standart Chartered Bank va boshqalarni kiritish mumkin.
Tashqi savdo operatsiyalarini amalga oshiruvchi firmalar. Xalqaro savdoda ishtirok etuvchi kompaniyalar xorijiy valyutaga nisbatan qat’iy talab (importyorlar sifatida) va taklifni (ekspotyorlar sifatida) shakllantiradilar, shuningdek, mavjud valyuta zahiralarini qisqa muddatli depozitlarga jalb qiladilar va joylashtiradilar. Bunda odatda, mazkur tashkilotlar bevosita valyuta bozoriga kirish imkoniyatiga ega emaslar, shu sababli ular tijorat banklari orqali konversion va depozit operatsiyalarini amalga oshiradilar.
Xorijiy kapital (aktivlar) quyilmalarini amalga oshiruvchi kompaniyalar (Investment Funds, Money Market Funds, International Corporations). Turli xalqaro investitsion fondlar tomonidan taqdim qilingan mazkur kompaniyalar aktivlar portfelining diversifikatsiyalangan boshqarilishi siyosatini amalga oshiradilar va turli mamlakatlar hukumatlari va korporatsiyalarining qimmatli qog’ozlariga o’z mablag’larini joylashtiradilar. Dilerlar tilida ularni oddiy qilib fondlar yoki funds deb yuritishadi; Djordj Sorosning muvaffaqiyatli valyuta chayqovchiliklarini amalga oshiradigan “Quantum” fondi ana shunday fondlar sirasiga kiradi.
Mazkur guruhga shuningdek, xalqaro ishlab chiqarish sarmoyalari: filiallar, qo’shma korxonalar tuzishni amalga oshiruvchi yirik xalqaro korporatsiyalar ham kiradi, masalan, Kseroks, Nestle, Djeneral Motors, British Petroleum va b.
Markaziy banklar. Ularning vazifalariga valyuta zahiralarini boshqarish, almashuv kursi darajasiga ta’sir qiluvchi valyuta intervensiyalarini o’tkazish, milliy valyutadagi omonatlar foiz stavkasi darajasini tartibga solish kabilar kiradi.
Jahon valyuta bozorlariga keng miqyosda ta’sir ko’rsata oluvchi markaziy banklardan biri bu AQSh Markaziy banki – Federal Zahira Tizimi (FED)dir. Undan keyingi o’rinda Germaniya Markaziy banki – Bundesbank (Deutsche Bundesbank) va Buyuk Britaniya Markaziy banki – Angliya Banki (Bank of England, shuningdek, Old Lady deb ham yuritiladi) turadi.
Xususiy shaxslar. Jismoniy shaxslar xalqaro turizm, ish haqi, pensiyalar, gonorarlar, pul o’tkazmalarini amalga oshirish, naqd valyutani sotish va sotib olish sohasida keng miqyosdagi nosavdo operatsiyalarini olib boradilar.
Valyuta birjalari. Bozor iqtisodiyotiga o’tish davrini kechirayotgan mamlakatlarda valyuta birjalari amal qiladi. Ularning asosiy funksiyalariga yuridik shaxslar uchun valyuta oldi-sotdisini amalga oshirish va valyutaning bozor kursini shakllantirish vazifalari kiradi. Odatda davlat birja bozorining ixchamliligidan foydalanib, almashuv kursining darajasini faol ravishda tartibga solib turadi.
Valyuta brokerlik firmalari. Ularning vazifalariga xorijiy valyutaning sotuvchisi va xaridorini uchrashtirish va ular o’rtasidagi konversion yoki ssuda-depozit operatsiyalarini amalga oshirish kiradi. Vositachilik uchun brokerlik firmalari bitim summasiga nisbatan muayyan foiz ko’rinishidagi brokerlik komission to’lovini oladilar.
Xalqaro valyuta bozorlarida taniqli brokerlik firmalari ichida Lasser Marshall, Bierbaum, Harlow Butler, Tullet and Tokyo, Coutts, Tradition va boshqalarni ko’rsatish mumkin.
Rossiya bozorida quyidagi brokerlik kompaniyalari konversion va depozit operatsiyalari bo’yicha brokerlik xizmatlarini taqdim qiladilar: Intermoney Financial Products, Banklararo Moliya Uyi, ADIKS firmasi, Banklararo Moliyaviy Brokerlik Kompaniyasi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
