Xalqaro savdo nazariyalari

Qisqacha xulosalar 
Xalqaro savdo ikki muhim ob`ektiv sabab-tabiiy va xom ashyo resurslarining 
mamlakatlar o`rtasida bir tekis taqsimlanmaganligi hamda mamlakatlarda ishlab 
chiqarish kuchlarining bir xil rivojlanmaganligiga ko`ra paydo bo`lgan. 
Xalqaro savdoga mahsulotlarni ayirboshlash, xizmatlarni ayirboshlash va yangi 
ilmiy-texnik ma`lumotlarni ayirboshlash kiritiladi. Bu ayrboshlashlarning barcha 
ko`rinishi tashqi savdo operatsiyalari - eksport va import operatsiyalari yordamida 
amalga oshiriladi. 
Xalqaro savdo nazariyasining klassik ko`rinishlari A. Smitning «Mutloq 
ustunlik» va D. Rikardoning «Nisbiy ustunlik» nazariyalaridir. 
D.Rikardoning nisbiy ustunlik nazariyasi mutlaq ustunlikka ega bo`lmagan 
mamlakatlar ham tashqi savdodan foyda ko`rishi mumkinligini asoslab beradi. 
Xeksher-Olinning neoklassik kontsepsiyasi «Nisbiy ustunlik» nazariyasini 
omillar bilan ta`minlanganlik nuqtai nazaridan izohlab berdi. 
Erkin savdo yo`lidagi to`siqlarni bartaraf qilish resurslarni samarali 
taqsimlanishga yo`l ochib, provardida barcha mamlakatlar uchun iqtisodiy yutuq olib 
kelishi savdo nazariyalarida isbotlab berilgan. 
 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1.
Xalqaro savdoni rivojlantirishning ob`ektiv va sub`ektiv sabablari 
nimalardan iborat? 
2.
Xalqaro savdoning shakllari va ular hajmini belgilovchi omillarni tushuntirib 
bering. 
3.
A. Smitning «Mutlaq ustunlik» nazariyasi kamchiligi nimada ko`rinadi? 
4.
«Nisbiy ustunlik» nazariyasining mohiyatini tushuntirib bering. 

---

5.
Savdo sharoitlari tushunchanchasini izohlab bering.
6.
Savdo sharoitining yaxshilanishi qanday oqibatlarga olib keladi? 
7.
Xeksher-Olinning neoklassik kontseptsiyasini izohlab bering. 
8.
“Leont’ev taajubi” qaysi sababli yuzaga keldi va qanday echim topti?