Xalqaro moliya-kredit

Rasm 1. O’zbekiston Respublikasi ekport tarkibi

Import tarkibida asosiy ulush mashina va asbob-uskunalar (umumiy import hajmida 32,5 foiz) va kimyo mahsulotlari va undan tayyorlangan buyumlar (12,3 foiz) hisobiga to‘g‘ri kelmoqda.⁵
Rasm 2.O’zbekiston Respublikasida import tarkibi

2018 yil yanvar-aprel oylarida tashqi savdo aylanmasi saldosi minus 1310,5 mln dollarni tashkil qildi, shundan MDH davlatlari bilan minus 835,5 mln dollar va boshqa davlatlar bilan 475,0 mln dollarni tashkil etdi.

3. Global iqtisodiyotda Davlatlararo xalqaro savdoni takomillashtirish yo’llari.

Xalqaro savdoni moliyalashtirish har doim ham yetkazib berilgan tovar yoki ko’rsatilgan xizmatlar uchun pulli hisob-kitob yordamida amalga oshirilavermaydi. Xalqaro savdoning bunday shakllari (ko’rinishlari) uchun tuknash bitimlar qo’llaniladi. Nazariya va amaliyotda «tuknash bitimlar» tushunchasi barcha bitimlar ko’rinishini o’z ichiga oladi, bunda tovarlar yoki xizmatlarni eksport qiluvchi, import qiluvchi (yoki import qiluvchi mamlakatning boshqa mol yetkazib beruvchisi)ning tovarlarni (yoki xizmatlarini) qabul qilib olish majburiyatini oladi.
Xalqaro savdoga zamonaviy qarashlar bir nccha nazariyalami o'z ichiga oladi. Vlar Adam Smit allaqachon ta'riflab bcrgan mutlaq ustunlik nazariyasidan (l776-yil) boshlanadi. Nazariyotchi har bir mamlakatda boshqa marnlakatlardagiga qaraganda ancha kam chiqimlar bilan tovarlar va xizmatlarning muayyan turlarinin ishlab chiqarishga imko~ bcradigan mutiaq ustunlik mavjudJigini isbotlab bcrdi (bunday ustunlik tabiiy tusda bo'lishi yoki iqtisodiy rivojlanish jarayonida cga .Uanishi mumkin). Savdo o'zaro foydaJi bo'lishi uchun mamlakatlaming har biri shunday mutlaq ustunlikka ega bo'lishi kerak, lekin u ishlab chiqarish '1'aoliyatining turli YO'nalishlaridan o'rin olishi lozim. Turli davlatlar itrtisodiy faoliyatini ixtisoslashtirishning asosiy shart-sharoitlaridan biri ham ana shundadir. Smit nazariyasidan ixtisoslashtirish qanchalik chuqur bo'lsa, mamlakat oladigan foyda ham shunchalik ko'p bo'ladi, degan xulosa kelib chiqadi.
MDH davlatlari orasida Rossiya, Qozog‘iston, Belarus, Ukraina, Qirg‘iziston va Tojikiston davlatlari tashqi savdo aylanmasida asosiy hamkorlar hisoblanib, ularning jami tashqi savdo aylanmasidagi ulushi 28,0 foizni tashkil qildi, boshqa davlatlar orasida Xitoy, Turkiya, Koreya Respublikasi, Afg‘oniston, Germaniya, Latviya, Eron, Fransiya davlatlari hisoblanib, ularning ulushi 32,1 foizni tashkil qildi.