Xalqaro ilmiy-nazariy konferensiya

TURKIY FILOLOGIYANING DOLZARB MASALALARI ǀǀ URGENT PROBLEMS OF TURKIC PHILOGOGY
XALQARO ILMIY-NAZARIY KONFERENSIYA
NUKUS, QORAQALPOG‘ISTON, 2-OKTYABR, 2021-YIL

ТАРИХГА АЙЛАНГАН ТОПОНИМЛАР

Najeebullah Esmati (Jowzjan, Afghanistan)

Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetining
Lingvistika (o‘zbek tili) mutaxassisligi magistranti
[e-mail]


Abstract: This article is dedicated to the study of some Turkic toponyms of Afghanistan that have gone down in history. The materials studied in this article have been collected from scientific, historical, geographical and sociological sources as well as from the narrations promoted among the people and personal observations and have been studied in accordance with the principles of linguistics / onomastics. In this research, the factors and reasons for the change of these toponyms have also been mentioned.
As far as possible, the components of these toponyms have also been studied. The factors of survival and not forgetting these toponyms among the people have also been mentioned. Based on the current administrative division of Afghanistan, it has been determined which provinces these toponyms belong to. Most importantly, with the exception of some shortcomings, this article is the first scientific study on the subject.


Аннотаcия: Ушбу мақоламиз Афғонистондаги тарихга айланган айрим туркий топонимларни ўрганишга бағишланган. Бу мақола материаллари илмий, тарихий, географик ва социологиг манбалардан, шунингдек, халқ орасидаги ривоятлар, шахсий мушоҳад ва кузатишлар асосида йиғиштирилиб, тилшунослик/ономастика фанлари қонун-қоидаларига таяниб ўрганилган. Шунингдек, бу тадқиқотда бу топонимларнинг ўзгаришига асос бўлган омиллар ва сабабларга ҳам ишора қилинган.
Тарихга айланган топонимларнинг тарикибий қисмлари иложи борича кўрсатиб берилган. Бу топонимлар бугунги кунда тарихга айланган бўлса-да, қайндай бўлиб ҳозиргача тирик ва сақланиб қолганлиги ҳақида ҳам маълумот берилган. Афғонистоннинг бугунги маъмурий бўлинмаси асосида ушбу топонимлар қайси вилоятга тегишли эканлиги ҳам аниқланган. Энг муҳими, агар айрим камчиликларини ҳисобга олмаганда, бу мақола ушбу мавзу бўйича амалга ошган биринчи илмий тадқиқотдир.