X. S. Xadjaev, I. A. Bakiyeva, sh sh. Fayziyev makroiqtisodiyot

Tayanch so’z va iboralar: tashqi savdo, tashqi savdo siyosati, eksport, import, bojxona bojlari, bojxona tariflari, eksport boji, import boji, protektsionizm, kvotalash, litsenziyalash, eksport subsidiyalari, eksportni ihtiyoriy chegaralash.

Nazorat savollari

1. 
   Tashqi savdo siyosatining mohiyati nimadan iborat?
   
2. 
   Tashqi savdoni cheklash usullari qanday?
   
3. 
   Bojxona bojlari qanday turlarga ajaratiladi?
   
4. 
   Bojxona bojlari undirilishi nuqtai nazaridan qanday ko’rinishlarda bo’ladi?
   
5. 
   Hozirgi vaqtda kvotalash bojlarga nisbatan ko’proq qo’llanilishiga sabab nima?
   
6. 
   Bojxona tariflarini kirtishni yoqlovchi mutaxassislar fikriga ko’ra import tariflari qanday ijobiy oqibatlarga olib keladi?
   
7. 
   Mahsulotlar eksporti va importini litsenziyalash davlatga qanday imkoniyatlar beradi?
   
8. 
   Eksport subsidiyalari va kompensatsion import bojlari qanday vaziyatlarda qo’llaniladi?
   
9. 
   Eksport subsidiyalari qanday shakllarda qo’llaniladi?
   
10. 
    Ihtiyoriy ravishda eksportni cheklash qanday xususiyatlarga ega?
    
11. 
    Tashqi savdoni erkinlashtirilishi iqtisodiyotda qanday ahamiyat kasb
    

etadi?

Mavzuga oid masalalar

1. 
   Mamlakat hukumati avtomobillarga import kvotani bir yilga 600 donadan iborat kiritgan. Avtomobillarga jahon narxi bir dona uchun 6000 doll. Mamlakatda kvota kiritilgandan keyin ichki narx bir dona uchun 7000 dollargacha ko’tarildi. Erkin savdo sharoitida avtomobillarning ichki ishlab chiqarish hajmi yiliga 1200
   

donani, kvota kiritilgandan keyin esa - yiliga 1400 donani tashkil etadi. Erkin savdo sharoitida avtomobillarning ichki iste’moli yiliga 2200 donani, kvota kiritilgandan keyin esa - yiliga 2000 donani tashkil etadi. quyidagilarni aniqlang:

1. 
   kvota kiritilishidan ishlab chiqaruvchilarning yutug’i;
   
2. 
   bu chora natijasidagi iste’molchilarning yo’qotishlari;
   

v) davlat byudjeti daromadlarining oshishi;
g) millat farovonligining sof yo’qotishlari.