X. S. Xadjaev, I. A. Bakiyeva, sh sh. Fayziyev makroiqtisodiyot

Mavzuga oid masalalar

1. 
   Rossiya 360 ekskavator va 2400 traktor, Ukraina esa 160 ekskavator va
   

800 traktor ishlab chiqarishadi. Agar Rossiya faqat ekskavator ishlab chiqarganda, ularning hajmi yiliga 600 donani, agar faqat traktor ishlab chiqarganda, ularning hajmi yiliga 6000 donani tashkil etardi. Mos ravishda Ukraina yo 200 ekskavator yoki 4000 traktor ishlab chiqarishi mumkin. Bu mahsulotlar ishlab chiqarishda qaysi mamlakat mutloq va nisbiy afzallikka ega? Ikkala mamlakat uchun ixtisoslashuv qanday manfaatlarni beradi?

* * *

2. 
   O’zbekiston va Qozog’iston ikkita tovar ishlab chiqarishadi - shakar va avtobuslar. Bu mahsulotlarga ketgan xarajatlar quyidagicha:
   

	1 tonna shakarga ketgan sarf - xarajatlar	1 avtobusga ketgan sarf - xarajatlar
O’zbekiston	200	600
Qozog’iston	600	600

Bu mahsulotlar ishlab chiqarishda qaysi mamlakat mutloq yoki nisbiy afzallikka ega? Erkin savdo sharoitida O’zbekiston va Qozog’iston qaysi tovarlarni eksport va import qilishadi? O’zbekiston va Qozog’iston o’rtasidagi erkin savdo sharoitida jahon narxlarning nisbati qaysi darajada o’rnatiladi?

* * *

3. 
   Jadvalda A va B mamlakatlardagi bozorlarning tavsifi berilgan (P - narx, Q_d - talab, Q_s - taklif). Shu ma’lumot asosida erkin savdo sharoitidagi X tovarning jahon narxini aniqlang. Mamlakatlardan qaysi biri X tovarni eksport qiladi, eksport hajmini aniqlang.
   

	A mamlakat					B mamlakat
P	1	2	3	4	5	1	2	3	4	5
Qd	5	4	3	2	1	6	5	4	3	2
Qs	2	3	4	5	6	5	6	7	9	10

* * *

4. 
   A mamlakatda bir kunda 12 uyali telefon yoki 2 musiqa markazi ishlab chiqarilishi mumkin. B mamlakatda esa bir kunda 4 uyali telefon yoki 8 musiqa markazi ishlab chiqarilishi mumkin. ¡uyidagi savollarga javob bering:
   

1. 
   Savdo bo’lmagan sharoitda ikkala mamlakatdagi nisbiy narxlarni
   

aniqlang;

2. 
   Savdo munosabatlari o’rnatilganda ikkala mamlakat nimani eksport qiladi;
   

v) Mamlakatlar o’rtasida savdo munosabatlari o’rnatilgandan keyin jahon narxlari qanday chegaralarda o’zgaradi;
g) Faraz qilaylik erkin savdo o’rnatilishdan oldin A mamlakatning bir kunlik ishlab chiqarish hajmi 8 uyali telefon va 0,5 musiqa markaziga teng edi. B mamlakatning ishlab chiqarish hajmi mos ravishda 1 uyali telefon va 6 musiqa markaziga teng. Har bir mamlakatning nisbiy afzallik asosida ixtisoslashuvi natijasida ikkala mahsulotning umumiy ishlab chiqarish hajmi qanchaga oshadi.

* * *

5. 
   Jadvalda O’zbekiston va Janubiy Koreyadagi kalkulyatorlarga bo’lgan talab va taklif to’g’risida ma’lumot berilgan.
   

1. 
   tashqi savdo yo’qligida ikkala mamlakatda muvozanat narxlar va bozordagi mahsulot hajmi qanday bo’ladi?
   
2. 
   Tashqi savdo o’rnatilgandan keyin kalkulyatorlarning jahon bozorida muvozanat narxi qanday bo’ladi?
   

v) qaysi mamlakat va qay miqdorda kalkulyatorlarni eksport qiladi?

Kalkulyator larning narxi (bir dona uchun doll.)

O’zbekistonda talab miqdori (ming dona)