X ibragimov, sh. Abdullayeva

Ta’limni tashkil etishning zamonaviy (noan’anaviy) shakllari zarurati nimada? Uning qanday shakllari qo‘llanilmoqda?
Mustaqil 0‘zbekistonimizda Kadrlar tayyorlash Milliy dasturini amalga oshirishda ta’lim tizimiga yangi pedagogik texnologiyalami tatbiq etish bilan bog‘liq ishlar qilinmoqda. Ta’limni KVN, .muno- zara, disput, konferensiya, mushoira, sud o‘yinlari va boshqa shakl- larda tashkil etishga harakat qilinmoqda. 0‘quvchilar faolligini oshimvchi turli interfaol usullar keng qo'llanilmoqda. Bularga misol tariqasida Sinkveyn, Klaster, Aqliy hujum, T-chizma, Insert jadvali, B-B-B jadvali, Venn diagrammasi, Konseptual jadval, Semantik xususiyatlar tahlili va boshqalami keltirish mumkin.
(An’anaviy va noan’anaviy ta’lim shakllarini taqqoslab quyi- dagi chizmani to'ldiring).

Ta’limning an’anaviy shakli		Ta’linming noan’anaviy shakli
Afzalligi	Kamchiligi	Afzalligi	Kamchiligi

An’anaviy metodlaming afzalliklari:

• 
  Ma’lum ko‘nikmalarga ega bo'lgan va aniq ma’lum tushun- chalami, fanni o’rganishda foydali.
  
• 
  O'qituvchi tomonidan o‘qitish jarayonini va o'qitish muhitini yuqori darajada nazorat qilinishi.
  

241

• 
  Vaqtdan unumli foydalanish.
  
• 
  Aniq, ilmiy bilimlarga tayanish.
  

Kamchiliklari:

• 
  0‘quvchilar passiv ishtirokchi bo'Iib qoladilar.
  

0‘qituvchining to‘la nazorati barcha o'quvchilar uchun mo-
tivasiyani vujudga keltirmaydi.

• 
  0‘quvchilar o'qituvchi bilan bevosita muloqatga kirisha ol- maydi.
  
• 
  Eslab qolish darajasi hamma o‘quvchilarda bir xil bulma- ganligi sababali, sinf bo'yicha o‘zlashtirish darajasi past bulib qo- lishi mumkin.
  
• 
  Mustaqil o'rganish va yechimlar qabul qilish uchun sharo- itlar yaratilmaydi.