X. E. Rustamova, M. D. Maxsumov, U. A. Tuymachev fuqaro muhofazasi va fuqaro muhofazasi tibbiyot xizmati

Kuzatish  (observatsiya)  -   bu  davolash-profilaktik  va  chega- 
ralash-tadbirlari  tizimi  bo‘lib,  epidemik  o‘choqda  tibbiy  kuzatuvni 
kuchaytirishga 
yo‘naltirilgan 
va 
infeksiyaning 
keyinchalik 
tarqalishiga to‘sqinlik qilishga qaratilgan tadbirdir.
Kuzatish  vaqtidagi  tadbirlar  cheklashga  qaratilgan 
boiib,  u 
quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
-  favqulodda vaziyat yuzaga kelgan aholi punktidan chiqish, unga 
kirish va tranzit tarzida o‘tislmi cheklash;
-  bunday joydagi aholining falokat o‘chog‘idan tashqaridagi aholi 
bilan uchrashishlarini cheklash;
-  biron-bir  narsani  oldindan  zararsizlantirmasdan  olib  chiqishga 
yo‘l bermaslik, o‘choqda sanitariya ishlovini o‘tkazish, dezinfeksiya, 
dezinseksiya va deratizatsiya va boshqa tadbirlar o‘tkazish.
Kuzatish  yoki  karantin  zonasida  qolgan  aholi  ularning  oldiga 
qo‘yilgan  hamma  tadbirlami  qat’iyan  bajarishi  hamda  vahimaga 
tushmasligi  kerak.  Bu  ayniqsa  vaqtinchalik  kelib qolgan  kishilarga 
tegishlidir.  Rejim  zonasidan  shoshilinch  chiqib  ketish  zarur  bo‘lib 
qolganida  ular  inkubatsij'a  davri  mobaynida  izolyatorga  qo‘yilib, 
nazorat  ostida  bo‘lganlaridan  keyin  zonadan  tashqariga  chiqishlari 
uchun  ruxsat berilishi mumkin.
Shunday qilib, o‘zining ma’nosi bilan kuzatish epidemiyaga qarshi 
tadbir bo'ladi.
Karantin  va  kuzatish  sharoitlarida  o‘tkaziladigan  davolash- 
profi laktik  tadbirlar,  o‘choqda  ishlovchi  yoki  yashovchi  aholiga 
umumiy  shoshilinch  profilaktikani  va  zaruriyat  boiganda  aholi 
orasida maxsus ko‘zlangan emlash o‘tkazish hamda yuqumli  kasalni
229

---

aniqlash, yakkalash, yotqizish va davolashni ko‘zda tutadi.
Yuqumii  kasallarni  o‘z  vaqtida  topish  uchun  o‘choqda  ishlovchi 
va yashovchi  aholiga nisbatan doimiy  nazorat tashkil  etiladi. Tibbiy 
kuzatuv har kuni hamma kvartira va aholi yashovchi xonalarni hamda 
ishiab  chiqarish  va  boshqa  korxonalarni  aylanib  o‘tish  yo‘li  orqali 
olib boriladi.
Aylanib  o'tuvchi  tibbiyot  xodimlari,  o‘choqda  qoilanilgan 
kasallik  chaqiruvchining  turi  aniqlanguncha  hamda  qo‘Hanilgan 
o‘lat,  vabo  yoki  chinchechak  chaqiruvchi  aniqlanganida  himoya 
niqobida  (maska),  ko‘z  oynakda,  qog‘oz-paxtali  kombenizonda 
yoki xalatda, rezinali qo‘lqop va etikda bo‘lishlari,  boshqa kontaktli 
kasallik chaqiruvchi qoilanilganligi topilsa paxta-dokali bog'lamada 
va xalatda boiishlari kerak.