X asranboeva

В i r i n ch i t о p sh i r t q: bolalaming xotirasini, tasawur obrazlarini va intellektual qobiliyatlaritii aniqlashga mo‘ljallangan.

I к к in ch i t o p sh i r i q : asosan bolalaming yozuv, chizu malakal£irini, maydii qo‘l muskullarining qanchalik rivojlaninaganligini aniqlashga mo‘jallangan.

U ch i n ch i top sh i r i q : asos;an diqqat, fazoviy tasawurlami aniqlashga mo‘ljallangaia.

Verbal testni o‘tkazish va baholash

1. 
   Biz ertalab nonushta qilamiz, tushdachi?
   

To‘g‘ri javob - ovqatlanamiz, tushlik qilamiz, sho‘rva ichamiz - 1 ball.

Noto‘g‘ri javoblar - choy ichamiz, uxlajTiiiz va boshqa xato javoblar - (-3)ball.

2. 
   Osmonko‘m-ko‘k, o‘simliklarchi? To‘g‘rijavob-yam-yashil - 1 ball. noto‘g‘ri javob (-4) ball.
   
3. 
   Nega haimna avtomobillarda torrnozlari bor?
   

To‘g‘ri javob-2 ta dan ortiq sabab ko‘rsati[lsin (tepalikdan tushayotganida, sekinlatish, burilishda to‘xtatish, boshqa mashinalar, to‘siqlar bilan to'qnashmaslik uchun, umixman mashinani to‘xtatish uchun) - 1 ball,

bitta sabab ko‘rsatilsa - Oball. noto‘g‘ri javob (-l)ball.

4. 
   It ko‘proq mushukka o‘xshaydirrii yoki tovuqqami? Nimasi bilan bular bir xil?
   
   • 
     To‘g‘ri javob- mushukka, chimki ulaming 4 tadan oyoqlari bor, yungi bor, durrii, timoqlari -0 ball.
     

r- o‘xshashlikbeigilarisiz (-1) ball. noto‘g‘ri javob (-3)ball.

5. 
   Sigiming bolasi-buzoq, itning bolasi nima? Qo‘yning bolasi-chi?
   
   • 
     To‘g‘ri javob -kuchukcha, qo‘s:ichoq - 4 ball.
     
   • 
     ikkitadan bittasi - 0 ball.
     

noto‘g‘ri javob (-1) ball.

6. 
   Toshlient, Samarkand, Xiva- bular nima?
   
   • 
     l'o ‘g‘ri javob- Shaharlar - 1 ball.
     
   • 
     bekatlar - 0 ball.
     
   • 
     noto‘g ‘ri javob (-l)ball.
     
7. 
   Bolg‘a bilan bolta nimasi bilan bir-biriga o‘xshaydi?
   
   • 
     To‘g‘ri javob -Uckitadan ortiq umumiy belgi ko‘rsatilsa Ular taxta va temirdan yasalgan. Ulaming uslilagiclilari bor, ular bilan mix qoqsa bo‘ladi. Ular asboblar, xilamirig bir tomoni tekis - 3 ball.
     
   • 
     bitta belgi ko'rsaiilsa - 2 ball.
     
   • 
     noto‘g‘ri javob - 0 ball.
     
8. 
   Qari kishi yosh kisliidan nimasi bil£in farq qiladi?
   
   • 
     To‘g‘ri javob kamida uch belgini ko‘rsatsa (sochlari oqargan yoki to‘kilgan, betida ajinlari bor, ishlay olmaydi, ko‘zlari xiralashgan, qulog‘i yomon eshitadi, ko‘p kasal bo‘ladi, tez o‘ladi.) - 4 ball.
     
   • 
     bitta yoki ikkita belgi aytsa - 2 ball,
     
   • 
     noto‘g‘rijavob-Oball.
     
9. 
   Obnaxon bilan mushuk nimasi bilan bir-biriga o‘xshaydi?
   
   • 
     To‘g‘ri javob- ikkita umumiy belgi yoki ular sut emizuvchilar ekanligini ta’kidlash (ulaming oyoqchalari 4 tadan, dumlari, yimglari bor. Haj^onlar daraxtga chiqa oladilar) - 3 ball.
     
   • 
     bitta o‘xshashligi ko‘rsatilsa - 2 ball.
     
   • 
     noto‘g‘rijavob-O ball.
     
10. 
    Futbol, tennis, boks, suvda suzish - bular nima?
    
    • 
      To‘g‘ri javob-sport, fizkultura - 3 ball.
      
    • 
      o'yinlar, mashqlar, musobaqalar -- 2 ball.
      
    • 
      noto‘g‘ri javob - 0 ball.
      

Javob varaqasining 3-4 betlsiri verbal qismai egallaydi. Verbal test 10 ta savoldan iborat. Baholash mezonlari quyidagicha:

5-baho — +25 va undan yuqori ball. 4-baho — +14 dan + 2:5 gacha,

3- baho — 10 dan + 13 gacha,

2- baho — 5 dan - 10 gacha, 1- baho — 5 dan past ball.

Tadqiqotchining vazifasi har bir bola bilaii qarama-qarsbi o'tirib, tartib bilan savollami o‘qib javobini olishdir. Berilgan javobni javob variantlariga tenglashtirilgan ballardan tegishlisini belgilab (doiraga olib) qo‘yish bilan cheklanadi.

Shu bilan birga sizning suhbatingiz davlat imtixonlaridek bolani titratib qo’ymasligi keniJc. Kerak bo‘lsa bolalar bilan hazillashib, testdan tashqaii mavzuda siihbatlashish va shu bilan birga bolani o‘zingizga o’rgatib olish kerak. Barcha savollarga tegishli javoblar olingach, bolaga ruxsat beriladi.

Olingan ma’lumotlanii qaytii ishlash alohida qiyinchilik tug‘dinnaydi. Javob varaqalaridagi musbat va manfiy javoblar alohida jamg‘aiilib, ko‘pdan kami ayiriladi. Olingan oxirgi natija bolaning maktabga tayyorgarligi, saviyasini ko‘rsatadigan ballardir. Bu ballar yuqoridagi jadvalda keltiiilgan nisbatlarga birioan baholarga aylantiriladi, umumiy ijtimoiy yetuklik darajasini beradigan muhim ko‘rsatlachga ega boiaimz.

Shunday qilib, barcha olingan ma’lumotlar 5 ballik tizimga aylantirilganligi sababli ularni jamlasih va umumlashtirish mumkin. Quyidagi namunaviy jadvalda bolalaniing to'rttala topshiriqdan olgaii baholari va ulardan chiqarilgan yakuniy baho keltirilgan.

№	F.I.	Erkak rasmi	Yozuv	Nuqtalar	Verbal test	Umumiy ball
1	A. S.	1	1	1	1	4
2	R. K.	3	2	2	2	9
3	N. Yu.	5	4	4	3	16

Yakuniy baho (umumiy ball) eng yuqori baho 20 ball va eng quyi baho ~4 bilan chegaralangan bo‘ladi. 4 dan 20 gacha bolgan masofa 16 qadamni tashkil etadi. Nazariy jUiatdan 4 marta 3, ya’ni 12 umumiy ball olgan bolalar o‘rtacha rivojlanganlikni ko‘rsatgan bo‘ladilar. Psixologik t^jribalar va tashxis an’anasidan kelib cMqib, ya’ni 75 \ a undan ortiq %i bajarilishi joiqori rivojlanganlik belgisi hisoblanadi. Sihu hisobdan 12 emas balki 16 va undiMi ortiq umumiy ball to‘plagan bolalar maktab ta’limiga yetuk deb hisoblanadi.

Maxsus (korreksion) tahlil natijalaridan ma’liun bo‘ladiki, ikki jadvalning oxirida keltirilgan umumiy ball bolaning psixologik, psixofiziologik va ijtimoiy yetuklik darajasini aks ettiradigan ishonchli ko‘rsatldch hisoblanadi.

Bola bilan aloqa o‘raatish va ixtiyoriy xulq-atvorning rivojlanish darajasmi aniqlash metodikasi

Mazkur metodika L.Krasilnikova tomonidan ishlab claiqilgan bo‘lib,

Ko‘rsatma; Biz sen bilan hozir bir o‘yin o‘ynaymiz. Men senga savollar beraman, sen ularga javob beraj;an. Lekin savollarimga «ha» va

«yo‘q» degan so‘zlar bilan javob bermasliging kerak. Masalan, sendan

«o‘yinchog‘ing bormi?» deb so‘rasam, sen «ha» demasdan «Menda - o‘yinchoq bor» yoki «C)‘yinchog‘im bor» deya javob Ijcrishing kerak. Yoki men sendan «Odamlaming qanoti bormi?» deb so'rasami, sen

«yo‘q» demay, «OdamJarda qanot yo‘q deb» javob terishing kerak, tushundingmi? Qaysi so'zlami aytmasliging kerak?

Agar bola tushimraasa, ko‘rsatma qaytariladi.

Metodika materieili 10 ta «ha» javobiga, 10 ta «yo‘q» javobiga ega va 5 ta betaraf sovoidan iborat.

Savollar.

1. 
   Ismingnima?
   
2. 
   Sen o‘g‘il bolamisan yoki qii: bolamisan?
   
3. 
   Sen bog‘chaga borasanmi?
   
4. 
   Bog‘chaga borish senga yoqadimi? (Bog‘chaga bormasa) Bog‘chaga borgin keladimi?
   
5. 
   Bog‘chadaii uzoqda turasizlanni? (Bog‘chaga bormasa) 0 ‘rtoqlaiTng bog‘chaga boradirni?
   
6. 
   Muzqaymoqai yaxshi ko‘rasiumii?
   
7. 
   Muzqaymoq qanday rangda ^ ‘ladi.
   
8. 
   Qora rangii inuz qaymoq yeganmisan?
   
9. 
   Sen qoida yura olasanmi?
   

10. 
    Sen uchisluii bilasanmi?
    
11. 
    Adajoniog qo‘g‘irchoq o‘ynaydilarmi?
    
12. 
    Kechasi quyosh chiqadimi?
    
13. 
    Bo‘ri quyondan qo‘rqadimi?
    
14. 
    Shifokorga borishdan qo‘rqasanmi?
    
15. 
    Shifokor kiyimi qanday rangda?
    
16. 
    Shifokorlar bolalaming sochini oladimi?
    
17. 
    Sening ismiлg... mi? (Boshqa ism aytiladi)
    
18. 
    Sigir uchislini biladimi?
    
19. 
    Sen hozir uxlayapsanmi?
    
20. 
    Sen maktabga borasanmi?
    
21. 
    Hozir boshingda qalpog‘ing bormi?
    
22. 
    Qishda o‘t bo‘ladiM?
    
23. 
    0 4 oq rangda bo‘ladimi?
    
24. 
    Qcjr qanday rangda bo‘ladi?
    
25. 
    Qorissiqmi?