Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги

2.Bob Нутқида нуқсони бўлганo‘quvchilarni maktabga psixologogik 
tayyorligi xususiyatlarini eksperimental o‘rganish 
 
2.1. Нутқида нуқсони бўлганo‘quvchilarni maktabga psixologogik
tayyorligi xususiyatlarini eksperimental o‘rganish metodikasi 
 
Нутқида нуқсони бўлганo‗quvchilarni maktabga psixologogik tayyorligi
xususiyatlarini eksperimental o‗rganish maqsadida biz quyidagi metodlardan foydalandik: 
1. Bolalarning hujjatlarini o‘rganish: bolalarning rivojlanish tarixidan 
ko‘chirmalarni, ularda pediatr, psixonevrolog, otolaringolog, oftalmologlarning 
xulosalari mavjud. Bolalarning anamnezi bizga rivojlanishdagi nuqsonlarni keltirib 
chiqadigan sabablarga asos bo‘ladigan patogen omillarni aniqlash imkonini berdi.
2. Bolalarni kuzatish 
3. Mutaxassislar bilan suhbat o‘tkazish 
4. Нутқида нуқсони бўлганo‗quvchilarni maktabga tayyorlash 
xususiyatlarini eksperimental o‗rganishga yo‗naltirilgan metodikalarni 
o‗tkazish.Нутқида нуқсони бўлган bolalarni ruhiy rivojlanish xususiyatlarini

---

eksperimental o‗rganishda nutqiy va ruhiy taraqqiyotning o‗zaro aloqadorligi, 
individual va defferensial yondashish, kopmlekslilik, ko‗rgazmalilik, soddadan 
murakkabga borish kabi tamoyillarga tayandik.Tizimlilik tamoyili— ruhiy 
rivojlanish xususiyatlarini o‗zaro ta‘siri tahlil qilishga mo‗ljallanganligi, 
nutqning turli vaziyatlarda shakllanishi ruxiy jarayonlarning holati bilan 
bog‗liqligini ochib beruvchi o‗zaro uyg‗unlik tamoyili ham hisobga olindi. 
Нутқида нуқсони бўлганo‗quvchilarni maktabga pixologik tayyorlash 
eksperimental o‗rganish jarayoni нутқида нуқсони бўлган bolalarni emotsional-
irodaviy, motivli va aqliy tayyorgarligini aniqlashga yo‗naltirilgan. Нутқида 
нуқсони бўлганo‗quvchilarni maktabga pixologik tayyorlash eksperimental 
o‗rganish jarayoni нутқида нуқсони бўлган bolalarni emotsional-irodaviy 
o‗rganish emotsional-irodaviy soha regulyatsiyasi, irodaviy xarakatlar va ixtiyoriy 
diqqat darajasini aniqlashga yo‗naltirilgan.Нутқида нуқсони бўлганo‗quvchilarni
maktabga pixologik tayyorlash eksperimental o‗rganish jarayoni нутқида нуқсони 
бўлган bolalarni aqliy tayyorgarligini o‗rganish ko‗rgazmali taffakkur va fikrlash 
operatsiyalari 
darajasini 
aniqlashga 
yo‗naltirilgan. 
Нутқида 
нуқсони 
бўлганo‗quvchilarni maktabga pixologik tayyorlash eksperimental o‗rganish 
jarayoni нутқида нуқсони бўлган bolalarni motivli o‗rganish bolalarni maktabga 
munosabatini aniqlashga yo‗naltirilgan.Нутқида нуқсони бўлган bolalarni ruhiy
rivojlanishini eksperimental o‗rganish jarayonini kichik maktab yoshidagi 
bolalarni psixologik-pedagogik tekshirish I.I.Ozereskiy va N.G.Luskanova 
metodikalari asosida olib bordik.
1. Нутқида нуқсони бўлганo‗quvchilarni maktabga pixologik tayyorlash 
eksperimental o‗rganish jarayoni нутқида нуқсони бўлган bolalarni emotsional-
irodaviy o‗rganish emotsional-irodaviy soha regulyatsiyasi, irodaviy xarakatlar va 
ixtiyoriy diqqat darajasini I.I.Ozereskiy labirinti metodikasi yordamida aniqlashga 
yo‗naltirilgan