Toshkent farmasevtika instituti toksikologik kimyo kafedrasi

OKSAZEPAM.

Sinonimlar: tazepam, adumbron, nozepam, praksiten, seraks, serenal va b.
1,4-benzdiazepin hosilasi bo‘lib, suvda yomon, spirt va xloroformda esa yaxshi eriydi. Ishqoriy muhitda organik erituvchilar bilan yaxshi ekstraksiyalanadi.
Farmakologik xususiyati jihatidan xlordiazepoksid va diazepamga yaqin. Diazepamga nisbatan kam zaharli, kuchsiz tirishishga qarshi va miorelaksant ta’siriga ega. Tibbiyotda depressiya xolatda, nevroz va uyqusizlikda qo‘llaniladi.
Oksazepam deazepamning metobolitlaridan biri bo‘lib, organizmga yuborilsa 4 soatdan keyin plazmada glyukuronid xolida yuqori konsentratsiyaga etadi, 48 soat davomida plazmadan yo‘qoladi. Peshob bilan glyukuronid xolida, axlat bilan o‘zgarmagan xolda ajraladi.
Oksazepam biologik ob’ektdan A.F.Fartushnыy tavsiya etgan quyidagi usulda ajratiladi: 25g maydalangan ob’ektga 3 ml gidrofosfatni suvli eritmasidan qo‘shib, gomogenlashtiriladi. Gomegenat 3 marta 10 ml etil efiri bilan ekstraksiya qilinadi. Filtrlab ajratib olingan efirli ajralma oksazapamni sifat va miqdorini aniqlashga ishlatiladi.
1. YUQX usulida aniqlash.
Erituvilar aralashmasi sifatida xloroform-propil spirti-atseton (9:0,4:1), aniqlovchi sifatida tiosulfat natriy eritmasi qo‘llanganda sariq yoki zarg‘aldog‘ rangli dog‘ kuzatiladi.
2. UB spektrlari kislotali eritmasi l_max = 234nm, 280 nm, ishqoriy e-masi 233, 344 nm, etanoldagi e-masi 230nm (ε=1235), 315 nm (ε=85),
3. IK- spektrida quyidagi yutilish chiziqlari 698, 1325, 1129, 1711, 1693 sm -1 namoyon bo‘ladi.
4. Mass spektri bo‘yicha 257, 77, 268, 239, 205, 267, 233, 259 m/z cho‘qqilar h/ b-di.
Miqdori.
SF, FEK usulida aniqlanadi.