Toshkent farmasevtika instituti toksikologik kimyo kafedrasi

Kodein va morfinni bir-biridan ajratish. Buning uchun ishqoriy muhitda olingan xloroformli ajralma porlatilib, qoldiqqa ishqor eritmasi qo‘shiladi. Bunda morfindan morfolyat hosil bo‘ladi va efir bilan ekstraksiyalanmaydi, efir qatlamiga kodein erib o‘tadi. Organik qatlam ajratilib kodeinga, suvli qatlam esa morfinga tekshiriladi.
Miqdorini aniqlash. 1.Kodein asosini spirtli eritmasi UB-spektri bo‘yicha spektrofotometrik aniqlanadi.
2. Ekstraksion-fotometrik usulda aniqlash. Kodeinni tropeolin OO bilan ion assotsiati hosil qilib, uni xloroform bilan quruq sharoitda ekstraksiyalangach, muhit o‘zgartirilib kompleks buziladi va hosil bo‘lgan rang fotokolorimetrik usulda aniqlanadi.

MEKON KISLOTA

M ekon kislotasi opiy tarkibida, undagi alkaloidlar bilan birikkan holda uchraydi. Eritmasini uzoq qaynatilsa uglerod (IV) oksidiga va komen kislotasigacha parchalanadi, so‘ng fenol xossasini beruvchi v-oksipironga aylanadi. Mekon kislotasi sovuq suvda , etil spirtida, dietil efirida yomon eriydi, issiq suvda va qaynoq etil spirtida yaxshi eriydi. Kislotali muhitdan organik erituvchilar bilan ekstratsiyalanadi.

Biologik ob’ektni kimyo toksikologik tahlilida morfin, kodein, narkotin va boshqa opiy alkaloidlari aniqlangan taqdirda albatta mekon kislotasiga ham tekshiriladi. Asosiy opiy alkaloidlari va qo‘shimcha mekon kislotasini aniqlanilishi opiy iste’mol qilinganligini isbotlaydi.