Qurilish materiallari

Portlandsementning ishlatilishi. Portlandsement asosida beton, qurilish qorishmalari, asbosement buyumlar, armosement konstruksiyalar va boshqa konipozitsion materiallar ishlab chiqariladi.
Nisbatan past markadagi sementlar g'isht terish va suvoqchilik qorishmalari, yuqori markadagi sementlar (400, 500, 550, 600) beton va temirbeton konstruksiyalar tayyorlashda ishlatiladi.


5.4. Portlandsementning maxsus turlari
Maxsus turdagi sementlar ishlatish sohasidan, xossalarni boshqarishdan, sanoat chiqindilarini ishlatish, klinkerni tejash muammolaridan kelib chiqadi.
Tez qotuvchan sement (BTS) - tarkibida alit (C₃S) va belit (C₃A) minerallarining yig'indisi, klinker 60-65% dan kam bo'lmasligi, mineral qo'shimchalar esa 15% bo'lishi kerak. BTS 3 sutka davomida markadagi mustahkamlikning 50% iga erishadi. Tez qotuvchan sement solishtirma yuzasi 3500-4000 sm²/g gacha maydalanadi va 400, 500 markalarda ishlab chiqariladi.
O'ta tez qotuvchan sement (OBTS) - tarkibidagi alit (C₃S) 65-68%, belit (C₃A) 18%, maydalik darajasi 4000 sm²/g bo'ladi. OBTS 1 sutka 35%, 3 sutka 65% markadagi mustahkamlikka erishadi. Bu turdagi sementlar yirik yig'ma temirbeton konstruk­siyalar ishlab chiqarishga, gidratatsiya paytida ko'p issiqlik ajratishi esa qishki mavsumda beton ishlarini bajarishga imkon yaratadi. Lekin issiqlikning ko'p ajratishi bu sementlarni massiv konstruk­siyalarda ishlatishda qiyinchilik tug'diradi. OBTS tarkibida C₃A ning ko'p bo'lishi sulfoaluminatli korroziya ehtimoli bor joylarda beton ishlarini olib borishga imkon bermaydi.
Sulfat muhitiga chidamli sement - tarkibida C₃S 50% gacha, C₃A 5% gacha va C₃A+C₄AF esa 22% gacha bo'ladi. U sulfat kislotasi qoldiqlari bo'lishi mumkin bo'lgan hollarda, sho'rxok yerlarda ishlatishga mo'ljallangan. C₃A ning minimal miqdorda bo'lishi undan sovuqqa chidamliligi yuqori beton olishda foydalaniladi. Bu sementni olishda, unga gidravlik qo'shimchalar qo'shilmaydi, faqat gips, plastifikator va gidrofob moddalar kiritiladi.