Asbosement buyumlar

Asbosement buyumlar

1. 
   Asbosement xomashyo materiallari
   

Portlandsement. Asbosement buyumlar ishlab chiqarishda M400 va M500 markali portlandsement, bezak materiallar olishda oq va rangli sementlar, buyumlar avtoklavda ishlov berilganda portlandse- ment va kvars kukuni aralashmasi ishlatiladi. Buyum tayyorlashda alitli sementlarni ishlatish maqsadga muvofiq. Sement tarkibida uch kalsiyli silikat 52% dan kam bo‘lmasligi, uch kalsiyli aluminat 8% dan ko‘p bo‘lmasligi kerak. Sementning maydalik darajasi 2900– 3200 sm²/g disperslikda bo‘lishi zarur. Qum kukunli sement, sement klinkeri, kvars qumi (45% gacha) va gips aralashmasini kukun holatigacha maydalab tayyorlanadi.
Qum kukunli sementning dispersligi 3200–3600 sm²/g, sement tarkibida tez eriydigan ishqorlar miqdori 0,3% dan oshmasligi shart.
Asbest. Asbest tabiiy tolasimon material, suvli va suvsiz magniy silikati, ba’zi turlari kalsiy silikati va natriy silikatidan iborat.
Asbosement materiallar ishlab chiqarishda xrizotil-asbest (3MgO·2SiO₂x2H₂O) ishlatiladi. Asbestning bu turi umumiy asbest ishlab chiqarishning 95% ni tashkil qiladi. Asbest tolasining diametri
1 mkm, lekin asbest toshi gidromexanik usulda ezg‘ilanganda o‘rtacha 0,02 mm tolalari hosil bo‘ladi. Asbest tolalari 600–800 MPa mustahkamlikka, egiluvchanlik xususiyatlariga ega. Sement toshi tarkibiga 10–20% asbest tolalari kiritilsa, uning egilishidagi cho‘zilish mustahkamligi 3–5 marta yuqori bo‘ladi va zarbiy mustahkamligi oshadi. Asbest 8 navda (0 dan 7 gacha) va 42 markada tovar holida ishlab chiqariladi. Yuqori navli asbestlarning tolasi uzun bo‘ladi. Asbosement buyumlar ishlab chiqarishda qisqa tolali asbest –3, 4, 5 va 6 navli, tola uzunligi 0,3–10 mm bo‘lgan turlari ishlatiladi.
Asbosement buyumlar olishda asbest (10–15%), qisman bazalt shisha yoki shlak mineral paxtasi bilan almashtiriladi. Xususiy hollarda nebelenli selluloza, ikkilamchi kraft-selluloza, qog‘oz makulaturasi, yog‘och tolasi va boshqa sintetik tolalar ishlatiladi.
Suv. Asbosement ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan suv tarki- bida organik moddalar, loysimon aralashmalar, tuz eritmalari bo‘l- masligi kerak. Sizot, botqoq, dengiz suvlarini ishlatish mumkin emas.

2.