Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Hindistonda qizlar 18, yigitlar 21 yoshda nikohga kirishlari mumkin. Qadimdan Hindistonda g‘alati an’analar mavjud bo‘lgan. 1921 yili aholini ro‘yxatdan o‘tkazishganida 600 dan ortiq bir yoshga to‘lmagan qizlarning nikohi qayd etilgan. Bolalar nikohi masalasi Mahatma Gandini qattiq iztirobga solgan. Uning talabiga qo‘ra, mashhur huquqshunos Xarbilas Sarda boshchiligida bolalar nikohini bekor qilish haqida qonun ishlab chiqilgan va bu Sarda qonuni deya yuritila boshlangan.
Garchi Qonunda nikoh yoshi 18-21 deb belgilangan bo‘lsa-da, 2001 yildagi aholini ro‘yxatdan o‘tkazish chog‘ida 3 million hind qizining 15 yoshgacha ona bo‘lganligi qayd etilgan. Sababi, aholining kam ta’minlangan qismida qizlarni erta turmushga uzatish orqali oilaning xarajatlarini qisqartirishga erishishadi. Kuyov oilasi esa tekin ishchi kuchiga ega bo‘lish maqsadida bunday nikohni amalga oshirishadi. Aslida qizlarni juda erta nikohlab qo‘yish “an’anasi” qadim davrlarga borib taqaladi. Turli bosqinlar davrida turmushga chiqmagan qizlar harbiylarning o‘ljasiga aylantirilgan. Qizlarining kelajagidan xavfsiragan ota-onalar ularni juda erta birovning xasmiga aylantirib qo‘yishlariga sabab bo‘lgan.
Ekvador nikoh yoshining juda yoshligi bilan ajralib turadi. U erda qizlar 12, yigitlar 14 yoshdan ota-onalari yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar roziligi bilan turmush qurishlari mumkin. Bunday nikohlar asosan qishloq joylarida qayd etiladi. 2001 yili aholini ro‘yxatdan o‘tkazish natijasida 12-14 yoshda nikohlanganlar 23 869 nafarni tashkil qilgan bo‘lsa, 2010 yilda bu ko‘rsatkich 43 % ga qisqargan. Endilikda erta nikohning salbiy jihatlari Davlat tomonidan o‘rganilib, qonunlarga o‘zgartirish kiritishga tayyorgarlik ko‘rilmoqda. Unga ko‘ra nikoh yoshi 18 yosh deb belgilanadi va ota- onalar rozi bo‘lgan taqdirda ham 18 yoshgacha turmush qurishga ruxsat berilmaydi. Buning sababi bolalar huquqining poymol etilayotgani va yosh qizlarning o‘qishni tashlashlariga majbur bo‘layotgani bilan belgilanmoqda. Kelajak avlod tarbiyachisi bo‘lgan qizlarning o‘zi o‘qimagan bo‘lsa, ulardan nimani kutish mumkin?!