O `zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Farmatsevtik kimyo kafedrasi dori vositalarining instrumental tahlil usullari fanidan o`quv-uslubiy majmua

Rutinning chinligini va tozaligini qog’oz xromatografiya usulida aniqlash
Rutin, Rutinium, 3-ramnoglikozid-3,5,7,3,4 - pentaksiflavon
0,01 g rutin (aniq tortma) 10 ml 95% li etil spirtida suvli hammom ustida eritiladi, so’ngra sovitiladi, hosil bo’lgan eritmadan kapillyar yordamida olib xromatografik qog’ozning start chizig’iga nuqtasimon ko’rinishida tomiziladi. Xromatografik qog’oz yaxshilab havoda quritiladi va n-butanol, sirka kislota va suvdan (4:1:5) tayyorlangan erituvchilar aralashmasi bilan to’yingan xromatografik kolonkadan olinadi va havoda erituvchilarning hidi ketguncha quritiladi.
Quritilgan xromatografik “UB-254” nuri oqimida ko’riladi.Bunda rutin moddsining to’q jigarrangdagi faqat bitta dori ko’rinadi.
Keyinchalik xromatogramma natriy gidroksidning 10% eritmasi bilan purkaladi, natijada dog’ rangga bo’yaladi. Rutin dog’ning Rf qiymati hisoblanadi.
Rf=a/b
Bu yerda, a - xromatogrammadagi dog’ning bosib o’tgan masofasi, sm;
b - erituvchilar aralashmasining bosib o’tgan masofasi, sm;


Digitoksin tarkibida aralashma holdagi turli glyukozidlarni qog‘oz xromatografiyasi yordamida aniqlash
2 x 50 sm o‘lchamda qirqib olingan hamda 20% formamidni metil spirtidagi eritmasi bilan 5 daqiqa davomida shimdirilgan «tez» xromatografik qog‘ozga 0,02 ml digitoksinni 0,01% spirt-xloroform (1:1) nisbatdagi aralashmasidagi eritmasidan start chizig‘iga o‘tkaziladi.
Xromatogramma ksilol: metil-etil keton (1:1 ) nisbatdagi aralashmasi va formamid bilan to‘yintirilgach, yuqoridan pastga harakatlanuvchi fazada olib boriladi. Qo‘zg‘aluvchi faza 30 sm masofa bosib o‘tgach uni kameradan olinib, 120⁰ C haroratda 1 soat davomida quritgich shkafida quritiladi. So‘ngra xromatografik qog‘oz 15 hajm 25% uchxlor sirka kislotasining spirtdagi eritmasi va 1 hajm yangi tayyorlangan 3% xloramin B eritmasi aralashmasi bilan purkaladi. Xromatogramma 80⁰C haroratda 5 daqiqa quritilib, ulrabinafsha nurida ko‘riladi. Bunda digitoksinga xos sariq rangli bitta dog‘ ko‘rinishi lozim. Boshqa aralashmalar bo‘lishi taqiqlanadi.