Мавлонова Р



Download 8,79 Mb.
bet20/54
Sana02.07.2022
Hajmi8,79 Mb.
#729397
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   54
Bog'liq
Ижтимоий педагогика КИТОБ

Бу ишлар икки шаклда амалга оширилади:

  1. Бевосита боланинг ўзи билан олиб бориладиган ишлар;

  2. Боланинг ижтимоий мухит билан алоқасида воситачилик килиши.

Ижтимоий педагогиканинг асосий категорияларидан бири булган ижтимоий таълим категорияси икки томонлама хусусиятга эга. Биринчидан, ижтимоий таълим — бу боланинг ижтимоий- лашувига ёрдам берувчи ижтимоий билим, куникма ва малакаларни шакллантириш жараёнидир. Иккинчидан, ижтимоий таълим — бу ижтимоий сохада ишлаш учун махсус тайёргарлик кўриш жараёнидир.
Ижтимоий педагог фаолиятининг объекти жамиятга мослашиш жараёнидаги ёрдамга мухтож болалар ва ёшлардир. Бу тоифага интеллектуал, рухдй, ижтимоий нўқсони бор болалар, шунингдеқ жисмоний, рухий ёки акҳий шаклланиши бўзилган болаларнинг катта кҳсми (кўзи ожиз, кар-сокрв, акдий ожиз болалар) киритилади. Улар жамиятнинг алохида мехрига мухтождир.
Агар боланинг жамиятдаги шаклланиши нормал кечса, унда ижтимоий педагог ёрдами зарўр булмайди. Борди-ю, ота-оналар ва мактаб унинг шаклланиши, тарбияланиши ва таълим олишини таъминлай олмаса, у холда ижтимоий педагог хизмати керак булади. Ижтимоий педагог фаолияти мазмунини туликроқ тасаввўр қилиш мақсадида унинг педагогик фаолият билан кдёсий жадвалини кўриш мумкин.


57







1-жадвал

Касбий
фаолият

Фаолият
максади

Фаолият
хусусияти

Фаолият
объекта

Фаолият амалга оширилган муассасалар

Педагогик
фаолият
Ижти­
моий
педагогик
фаолият

Ижтимоий
тажрибани
олиш
Бола
ижтимоий-
лашувида
ёрдам

Дастўрли меъёрлан- ган ўзлўқсиз
Манзилли чегаралан- ган вактда чекланган

Барча
болалар
Ижтимоий- лашув муаммолари- га эга бола

Таълим
муассасалари
Таълим муассаса­лари ижтимоий пе­дагогик муассасалар ижтимоий хизмати


Ижтимоий педагог фаолиятининг максади боланинг рухий енгиллиги ва хавфсизлиги учун шарт-шароит яратиш, унинг оиласи, мактаби ва атрофидаги унга салбий таъсир кўрсатувчи омиллардан огохдантирувчи ва уларни енгиб утувчи ижтимоий, хуқуқдй, рухий, тиббий ва педагогик муаммоларини комплекс равишда хал этиш макҳсадида тўрли мутахассислар (рухшунослар, тиббий ходимлар, ижтимоий ходимлар ва юристлар) хамда маъмўрий органлар ва идораларнинг (таълим, corjihk,hh сакдаш, ижтимоий химоя сохасидаги) мазкўр масалага йуналтирилган сайъ-харакатларини мувофикдаштириб тўришда воситачи була олиши керак.
Ижтимоий педагог фаолияти кенг қамровлидир. Куйида уларнинг айримларига тухталамиз.
Ижтимоий педагог фаолиятидаги муҳим йуналиш — бу БМТ конвенциясида эълон кдлинган боланинг яшашга, сорлом шаклланишга, таълим олишга, ўз царашларини эркин ифода этишга, камситишнинг %ар кандай тўридан %имоялашга кҳаратилган Хуқуқдарини химоя килишдир.
Ижтимоий педагог фаолиятидаги яна бир йуналиш —
бу болани шаклланишига кумаклашувчи ижтимоий лойиҳалар ва дастўрлар, хусусий ташаббусларни ишлаб чик.ишда иштирок этишдир.
Ижтимоий педагогик фаолият — ўз ичига педагогик фаолиятни Хам қамраб олган ижтимоий мехнат булиб, бола (усмир)га ўзини ва рухий холатини шакллантиришда ёрдам бериш, оила, мактаб ва жамиятда нормал муносабатлар ўрнатишига йуналтирилади.
Ижтимоий педагогнинг барча фаолияти воситалар ёрдамида амалга оширилади. Булар сафига максадга эришишда зарўр буладиган барча харакатлар, предметлар, кўроллар, усуллар ва технологияларни киритиш мумкин.


Ижтимоий педашгнинг шахсий тавфсифномаси кўриб чиқи- ладиган булса, аввало мазкўр фаолият субъектини — ўз соҳасини мўқаммал билувчи мутахассисни белгилаб олишимиз зарўр булади. У бола хаётидаги ижтимоий ва ботиний кдйинчиликларни чу кўр фаркдай билади ва унга ёрдамга кела олади. У умумназарий ва махсус билимларга, малака ва куникмаларга, маълум даражадаги қобилиятга эга булиши керак.
Бу крбилиятларга: кўзатувчанлиқ вазиятда тез йулга туша билиш, фаҳ-фаросат билан сеза олиш, ўзини бошқа одам ўрнига куя олиш ва унинг хиссиётларини тушуна билиш, ўзини бошкара олиш ва рефлексия (фикр юритиб уни тахлил килиш)ни киритиш мумкин. Шунингдеқ ижтимоий педагог дилкашлиқ одамишр билан ишлай олиш, цизиҳонлиқ ўз фикрини утказа олиш, бахоли вазиятларда йул топа билиш, тиришцоцлик
каби ижтимоий соханинг барча ходимларига хос хусусиятларга хам эга булмош даркор.
Хорижий тадкдқотчилар хам педагогнинг индивидуан-рухий хусусиятлари тутрисида ўз фикрларини билдирадилар. Масалан, Буюк Британиялик олимлар бундай хусусиятлар қаторига говори даражадаги ацлий салохҳтга эгалиқ тартиблилик ваўз-ўзини бошцара билиш, жисмонан кучлилиқ одамларга цийин вазиятларда ёрдам бера олиш, чидамлилиқ сезгирлик каби хислатларни киритадилар.
АКДГнинг машхўр психологларидан саналган Ж. Холанд ўзининг «ўзига йуналтирилган кидирув» методикасида ижтимоий соха касби эгасига хос хусусиятни кўрсатган. Булар: реалистлик (%аҳонийлик), тадцицотчилиқ артистлиқ ижтимоийлиқ тадбиркорлиқ конвентсионал хусусиятлардир. У ижтимоий педагогга хос инсонпароварлиқ идеаллиқ масъулиятлилиқ ахлоцлилиқ хушмуомалалиқ илицлиқ одоблилиқ ўзгаларни дуст тута олиш каби хусусиятларни хам кўрсатади.
Ижтимоий педагог касби инсонлар ўртасидаги муносабатлар тизимида фаолият юритувчи купкдррали соха булиб, педагогнинг қайси иҳца ишлашидан кртьи назар одамлар билан ва аввало болалар билан ишлашга йуналтирилган. Мулокрт жараёнида педагог куплаб рухий ошрлик ва чарчокди ўзида синашига тугри келади. Шу боис унинг асаб тизими хам мустахкам булиши даркор. Бу нарса унга ижтимоий-педагогиқ рухий-терапевтик жараёнларда эмоционал кдйинчиликлар билан тўқрашувида ёрдам беради.
Ижтимоий педагогга хос яна бир характер «Мен — образидир». Бу нарса педагогнинг ўзига нисбатан ижобий муносабатда булишини Хамда бопҳалар томонидан ўзига юҳори бахо берилишини


59




ифодалайди. Мазкўр характер педагогга бопҳа одамлар билан эркин мулоқот имконини беради.
Ижтимоий педагогнинг куйидаги
шахсий фазилатларини алохида ажратишимиз мумкин:

  • Инсонийлик хусусиятлари (мехрибонлиқ боиҳалар манфаатини устун куйиш);

  • руҳй тахдилчилик хусусиятлари (ўзини идора қила олиш, Ўзига танкддий қараш, ўзини бахолай олиш);

  • рухий-педагогик хусусиятлар (киришувчанлиқ гапга чечанлик).

Юкррида келтирилган хусусиятлар билан танишар эканмиз, хар крндай одам хам ижтимоий педагогик фаолиятни олиб бориш крбилиятига эга булавермаслигига ишонч хосил кдпамиз.
Хар бир педагогнинг касбий омилкорлиги, яъни унинг ўз фаолиятини олиб боришга амалий ва назарий томондан тайёрлиги меъёрий-хуқуқзий хужжатлар ёрдамида тартибга солинади. Мазкўр Хужжатлар ўз ичига мутахассис педагогнинг касбий мажбўрият- ларини, мехнат тавсифномасини, билим ва малакасини олади.
Ижтимоий педагогнинг касбий фаолият тўзилмаси. Хар қандай фаолият ўз тўзилмасига эгадир. Улар фаолият элементларининг ўзаро богликдигини ва ўзаро шартларини аникдайди. Ижтимоий педагог фаолияти тўзилмаси куйидаги компонентлардан иборат: субъект (фаолиятни амалга оширувчи томон), объект (фаолият йуналтирилган томон), мацсад (фаолият орқали нимага интилинади), вазифа (фаолият орцали ни мал ар амалга оширилади), воситалар (фаолият қайси усул ёки техника ёрдамида амалга оширилади).
«Касбий мажбўриятлар» — болаларни ижтимоий химоялаш, куллаб-кувватлаш, хамда бу борада хизмат кўрсатувчи муассасалар тугрисида зарўр ахборотлар билан таъминлашни ўз ичига олади.
«Ижтимоий педагогдан цуйидагича касбий билимлар талаб этилади:

  • Ўз фаолиятининг меъёрий-хуқуқрй асосини (қонунлар, фармонлар, қарорлар ва йўрикромалар), ижтимоий педагогика назарияси ва тарихини, тўрли мухитларда тўрли тоифа болалари билан ишлашнинг методикасини ва технологиясини, бола шахсини, унинг жисмоний, маънавий ва ижтимоий шаклланишини ўрганувчи психологиянҳ одамларнинг уюшма ва гўрухлари (оила, мактаб ва мехнат жамоаси) ни Ўрганувчи социологияни; ўз касбий тадкҳик.от фаолиятини ижтимоий боиҳариш ва режалаштириш методини


60


билишда цуйидаги касбий малакалар талаб этилади: Таллин цила олиш цобилияти. Боланинг шаклланишида унга мухитнинг салбий ва ижобий таъсир кўрсатувчи харакатларини аникдаб, тахлил кдла билиш;



Download 8,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   54




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish