O‘quv va ishlab chiqarish amaliyotlari. O‘quv rejada o‘quv fani bo‘yicha o‘quv va ishlab chiqarish amaliyoti ko‘zda tutilgan holda fan dasturining ushbu qismi yoritiladi. O‘quv va ishlab chiqarish amaliyotlarining maqsadi va mohiyati, shakli va mazmuni, amaliyot jarayonida talabalar tomonidan tayyorlanishi zarur bo‘lgan yakuniy ishlar shakli yuzasidan qisqa uslubiy ko‘rsatmalar beriladi. Bunda o‘quv fanining mohiyati, kasbiy ta’lim dasturidagi o‘rni, tegishli yo‘nalish va mutaxassislik bo‘yicha kadrlar tayyorlashning o‘ziga hos taraflari, tegishli yo‘nalishga oid jahondagi ilg‘or tajribalar, zamonaviy texnika va texnologiyalar hisobga olinishi zarur.
O‘quv va ishlab chiqarish amaliyotlarini o‘tkazish bo‘yicha kengaytirilgan uslubiy ko‘rsatmalar tegishli kafedralar tomonidan alohida uslubiy ko‘llanma ko‘rinishida ishlab chiqilishi maqsadga muvofiq. Mazkur qism hajmi o‘quv fanining mohiyati va unga kiritiladigan zaruriy ma’lumotlar hajmiga bog‘liq bo‘lib, 80 ta so‘zdan ortmasligi tavsiya etiladi.
Asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar hamda axborot manbaalari. Foydalaniladigan asosiy darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar hamda qo‘shimcha adabiyotlar ro‘yxatini keltirishda zamonaviy xorijiy va mahalliy adabiyotlardan, Internet, turli axborot kommunikatsiya resurslaridan, himoya qilingan dissertatsiyalar, monografiya hamda boshqa o‘quv, ilmiy va uslubiy ma’lumotlar manbalaridan keng foydalanish tavsiya etiladi.
Fan dasturini ishlab chiqish va tasdiqlash tartibi
Fan dasturlari bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari va magistratura mutaxassisliklarining o‘quv rejalariga kiritilgan har bir fan bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi (keyingi o‘rinlarda “Vazirlik” deb yuritiladi) belgilagan tayanch oliy ta’lim muassasalari tomonidan ishlab chiqiladi.
Fan dasturlarini ishlab chiqish uchun tayanch oliy ta’lim muassasasining etakchi professor-o‘qituvchilari tarkibidan mualliflar (mualliflar guruhi) belgilanadi. Mualliflar guruhiga turdosh oliy ta’lim muassasalarining etakchi professor-o‘qituvchilari ham kiritilishi mumkin. Mualliflar guruhlari tarmoq ilmiy tadqiqot muassasalari, tegishli sohaning ishlab chiqarish korxona, tashkilot va muassasalarining etuk mutaxassislari bilan yaqin hamkorlik asosida fan dasturi loyihasini ishlab chiqadi.
Fan dasturlarining davlat ta’lim standartlari, malaka talablari va mazkur Tartibga mos holda ishlab chiqilishiga tegishli tayanch oliy ta’lim muassasasi mas’uldir.
Fan dasturi ishlab chiqilishida mamlakat iqtisodiyoti real sektori rivojlanishi tendensiyalarini, jahondagi ilm-fan, texnika va texnologiyalarning eng so‘ngi yutuqlarini hisobga olish, ta’lim jarayonini optimallashtirish, zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalar, fanni talabalar tomonidan samarali o‘zlashtirishiga xizmat qiladigan boshqa vositalarni keng qo‘llash, “oddiydan murakabga”, “hususiydan umumiyga” kabi tamoyillarga amal qilish zarurdir.
Fan dasturlariga o‘quv jarayoni uchun zarur texnik vositalar, axborot-resurs markazidagi tegishli o‘quv adabiyotlar, didaktik materiallar, o‘quv va ilmiy jihozlar, ashyolar va boshqa moddiy-texnik vositalar to‘g‘risida ma’lumotlar kiritilishi maqsadga muvofiq.
Fan dasturining matni A-4 formatli standart varaqlarda, Times New Roman shriftining 14–o‘lchamida, 1,15 intervalda, chap va o‘ng tomonidan – 20, pastidan – 25, yuqoridan – 20 mm o‘lchamida hoshiyalangan holatda bostirib chiqariladi. Betlarni raqamlash pastki qismining markazida joylashtiriladi.
Fan dasturlarini ishlab chiqish va tasdiqlash quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
Vazirlik topshirig‘iga muvofiq tayanch oliy ta’lim muassasasi tomonidan fan dasturining loyihasi tayyorlanadi;
tayyorlangan fan dasturining loyihasiga fanning etuk mutaxassislari, ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha turdosh oliy ta’lim muassasalari, tegishli soha korxona, tashkilot va muassasalarining taqrizlari olinadi;
tayanch oliy ta’lim muassasasining Kengashida fan dasturining loyihasi atroflicha muhokama qilinadi va tasdiqlashga tavsiya etilishi to‘g‘risida Kengash bayoni rasmiylashtiriladi;
fan dasturining loyihasi ekspertizadan o‘tkazish uchun tayanch oliy ta’lim muassasasi rektorining xati bilan Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limini rivojlantirish markaziga kiritiladi. Kiritilayotgan xujjatlarga taqrizlar, tayanch oliy ta’lim muassasasi Kengashining bayoni ilova qilinadi;
Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limini rivojlantirish markazi tayanch oliy ta’lim muassasalari tomonidan kiritilgan fan dasturlarining loyihalarini ta’lim sohalari va yo‘nalishlariga muvofiq jamlab O‘quv-uslubiy birlashma va komissiyalarga taqdim etadi;
O‘quv-uslubiy birlashma va komissiyalar fan dasturlarining loyihalarini davlat ta’lim standartlariga, malaka talablariga, o‘quv rejalarga, mazkur Tartib talablariga mosligi hamda talabalarga mukammal zamonaviy bilim, ko‘nikma va malakalarni berishga xizmat qilishi yuzasidan belgilangan tartibda batafsil ekspertizadan o‘tkazadi va har biri bo‘yicha asoslangan hulosa beradi;
O‘quv-uslubiy birlashma va komissiyalarning fan dasturlari loyihalari yuzasidan bergan hulosalari Vazirlik huzuridagi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi kengash majlisida muhokama qilinadi. Muhokama natijasida ijobiy deb topilgan fan dasturlari Vazirlik tomonidan tasdiqlanishiga tavsiya beriladi, salbiy baholangan fan dasturlari esa qayta ishlashga tayanch oliy ta’lim muassasalariga yuboriladi;
Vazirlik huzuridagi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi kengash majlisi qaroriga muvofiq fan
dasturlarining loyihalari Vazirlik buyrug‘i bilan tasdiqlanadi;
tasdiqlangan fan dasturlari belgilangan tartibda
rasmiylashtiriladi, ularning bir nusxasi Vazirlikda (etalon sifatida), bir nusxasi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limini rivojlantirish markazida, bir nusxasi tegishli tayanch oliy ta’lim muassasasida saqlanadi.
Tasdiqlangan va ro‘yxatga olingan fan dasturlarining elektron versiyalari yoki ko‘chirma nusxalari taalluqligi bo‘yicha tayanch oliy ta’lim muassasalari tomonidan barcha oliy ta’lim muassasalariga etkaziladi.
O‘quv-uslubiy birlashma va komissiyalar tomonidan fan dasturlari loyihalarini ekspertizadan o‘tkazish va muhokama etish tartibi Vazirlik huzuridagi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi kengash tomonidan belgilanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |