Дала экинларининг асосий зараркунандалари

БЕДАНИНГ БОШҚА ЗАРАРКУНАНДАЛАРИ
Бедага юқорида кўрсатиб ўтилган зараркунандалардан ташқари илдиз галла нематодаси нематодаси (Heterodera marioni Corпи), қорин оёқли молюскалар, жумладан, Helicella derbentina Smrth ва Limacidae оиласига қарашли шилимшиқ қуртлар; баъзи чигирткалар, айниқса қизил чигиртка (Calliptamus italicus L.), Miridae оиласига қарашли баъзи қандалалар (бу оилага беда қандаласи ва айниқса дала қандаласи (Lygus pratensis L.) ҳам киради), карадрина (Laphygma exigua Hb), баъзи кемирувчилар, айниқса кўрсичқон (Ellobius talpinus Pall.) ва ясси тишли каламуш (Nesokia indica Gray.) ҳам жуда катта зарар етказади.
Бедага тушган карадринага қарши кураш беда тунламига қарши кураш учун белгиланган усулда олиб борилади. Карадринага қарши ҳам бошқа кўпгина зараркунандаларга қарши курашдаги сингари бедапояларни эрта кўкламда дисклаш катта аҳамиятга эгадир.
Ўргимчаккана (Tetranichus urticae Koch.), қора чигиртка (Acheta deserta Pall.), симқуртлар (Elateridae), қора қўнғизлар (Tenebrionidae), чўл халтачиси (Amicta armena Heyd.), ўйиқчали дуккак куяси (Anacampsis anthylidella Hb.) ҳам озми-кўпми зарар етказади. Шу билан бирга, аксари ҳолларда кузги кўкқурт тунлами (Agrotis segetum Schiff) ҳам бедани анчагина шикастлайди.
Лалми ерлардаги беда экинларига баъзан малҳамчи қўнғизлар Р. Муlabris F. ҳам сезиларли даражада зарар етказади. Ниҳоят, Зарафшон воҳасида беда экинларини Aphelencbus avenae Bastian ва Anguillulina pratensis Good номли нематодалар зарарлаганлиги аниқланди.
Марказий Осиёдаги бедаларда зараркунандаларнинг жуда кўп турлари озиқланади. Бироқ юқорида баён этилганлардан бошқа зараркунандалар Марказий Осиёда иқтисодий жиҳатдан унча кўп зарар етказмайди ва уларнинг биологияси ҳозирча етарли даражада ўрганилган эмас. Баъзи қўлланмаларда беда зараркунандалари қаторига киргизилган беда одимчиси (Eubolia arenacearia Hb.) ва гамма тунлами (Phytometra gamma L.) Марказий Осиёдаги беда пояларда учрасалар ҳам, улар сезиларли даражада зарар келтирмайди.