A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

Turang‘il terak (Populus pruinosa Schrenk) 
bo‘yi 18 m ga, 
diametri 80-90 sm ga yetadigan daraxt. Shox-shabbasi keng, diametri 10 
m keladi. Tanasi qing‘ir-qiyshiq o‘sadi. Po‘stlog‘i avvalo yashil, so‘ng 
sarg‘ish-kul rangda, chuqur tik yoriqli bo‘ladi. Shoxlari yashil yoki 
qo‘ng‘ir-kul rangda. Barglarining bo‘yi 3,5 sm, eni 4 sm, buyraksimon, 
deltasimon yoki yumaloq, tubi ponasimon, plastinkasining cheti 3-5 ta 
mayda tishchali, har ikki tomonida bir xil zangori rangdagi, qalin seret 
nuqta singari bo‘rtm alar bor. Changchi gulli kurtaklarining bo‘yi 12-13 
mm. Kuchalasining b o ‘yi 4-5 sm, eni 1-1,5 sm, silindirsimon, qizil 
rangda bo‘lib, ko‘p gulli. Gulyon bargchalari pardasimon, deltasimon,

---

keng lansetsimon, cheti notekis o ‘tkir tishchali. U rug‘chi gulli 
kurtaklarining bo‘yi 10-12 mm, cho‘zinchoq ustki tomoni bukik 
tuzilgan, uchi bir oz to‘mtoq novdaga yotiq joylashadi, g ‘isht yoki 
yashil-qo‘ng‘ir rangda. Kuchalasining bo‘yi 3,5 sm, eni 1,5 sm, 
tuxumsimon, yashil-novvoti rangda, 20-32 ta gulli. Gulyon bargchalari 
pardasimon, lansetsimon, cheti butun yoki notekis tishchali, urug‘ining 
bo‘yi 0,8-0,9 mm, eni 0,4-0,5 mm, tuxumsimon yoki teskari 
tuxumsimon. Tusi sarg‘ish yoki och sariq, kumush rang uzun tuklari bor, 
bu tuklar urug‘ga nisbatan 5,5 marta uzun.
Turang‘il terakning yog‘ochi oq, qattiq bo‘ladi. Ildizi o ‘q ildiz, 
sershox, och-sariq yumshoq, p o ‘stlog‘i qo‘ng‘ir rangda. Markaziy 
Osiyoda va Qozog‘istondagi barcha daryolar bo‘yida, sho‘rtob tuproqli 
yerlarda turang‘i bilan birga o ‘sadi va qalin o ‘rmonzorlar hosil qiladi. 
Uni 
sho‘rtob 
tuproqli 
tumanlarda 
aholi 
yashaydigan joylami 
ko‘kalamzorlashtirishda ko‘plab ekish tavsiya etiladi. Turang‘il terak 
Eron va Xitoyning g ‘arbida uchraydi. Turang‘il terakka yaqin duragay 
tur