A. B. Xayitov, A. M. Akbarov personalni

Ixtisoslashtirilmagan  kar’era.  Bu  Yaponiya  menejmentiga  xosdir.  Ushbu 
davlat kompaniya va firmalarida rahbar ishlab chiqarishning har qanday uchastkasida 
ishlay  olishga  qodir  mutaxassis  bo’lishi  kerak,  degan  qoida  qaror  topgan.  YApon 
menejmentiga  ko’ra  xodim  xizmat  lavozimi  pillapoyasida  uch  yildan  ko’p  muddat 
ushlanib  qolmasdan  bosqichma-bosqich  ko’tarilib  borar  ekan,  kompaniyaga  har 
tarafdan nazar tashlash imkoniyatiga ega bo’lishi kerak.  
3. Vertikal  kar’era  deyilganda  xizmat  lavozimi  pillapoyalaridan  bevosita 
yuqoriga  ko’tarilish  tushuniladi.  Lavozimda  o’sish  mehnatga  to’lanadigan  haq 
oshishi bilan bog’liq bo’ladi. 
4. Gorizontal  kar’era.  Bu  faoliyatning  boshqa  turi  bilan  shug’ullaniladigan 

---

 
223 
lavozimiga  siljitishni  yoki  korxona  xizmat  lavozimlari  tizimida  qat’iy  belgilab 
qo’yilmagan muayyan xizmat vazifasini (masalan, muvaqqat guruh, bo’linma, loyiha 
rahbari)  bajarish  yuklatilishini  anglatadi.  Egallab  turgan  lavozimida  avval  belgilab 
qo’yilgan  vazifalarning  qoida  bo’yicha  ish  haqi  miqdori  oshirilgan  holda 
kengaytirilishi  yoki  murakkablashtirilishi  ham  gorizontal  kar’era  turiga  taallukdidir. 
Ya’ni  gorizontal  kar’era  xizmat  lavozimida  muttasil  yuqoriga  ko’tarilishni 
anglatmaydi. 
5. Bosqichma-bosqich 
kar’era.  U  vertikal  va  gorizontal  kar’era 
xususiyatlarini  mujassamlashtiradi.  Ya’ni  xodimning  xizmat  vazifasida  o’sishi 
bosqichma-bosqich  vertikal  hamda  gorizontal  holda  kechishi  mumkin.  Bu  sezilarli 
darajada  samara  beradi.  Bosqichma-boskich  kar’era  korxona  ichidagi  kar’era 
shaklida hamda korxonalararo kar’era shaklida uchraydi. 
6. Yashirin  kar’era.  Bu  atrofdagilar  uchun  aniq-ravshan  holda  ro’y 
bermaydigan  xizmat  lavozimida  o’sishdir.  Bunday  imkoniyatga  odatda  o’z 
korxonasidan  tashqarida  juda  keng  amaliy  aloqalari  mavjud  tor  doira  xodimlari  ega 
bo’ladilar.  Boshqacha  qilib  aytganda,  yashirin  kar’era  deyilganda  kompaniya  yoki 
firma rahbariyatiga yaqinlashish tushuniladi.