1-Mavzu: Jismoniy tarbiya diagnostikasi va korreksiyasi

Zamonaviy sharoitda pedagogik diagnostika rivoji. Bir qator olimlar: Klauer, Ingo Xartman, Karxaynts Ingenkamp, Linert, Frikelaming pedagogik diagnostika psixologik diagnostika zamirida tug'ilganligini ta’kidlashlari, albatta o'rinsiz. Bir paytlari psixologik diagnostika biologiya va tibbiyotning tashxis modellarini andoza qilib olgani kabi pedagogik diagnostika ham zarur bo'lganda psixologik ilmiy-tadqiqot metodlardan o'z o'mida foydalandi. Jahon pedagogikasida “ta’lim”, «tarbiya» atamalari keng qamrovlidir. “Biz xalqimizning dunyoda hech kimdan kam bo'lmasligi, farzandlarimizning bizdan ko ra kuchli, bilimli, dono va albatta, baxtli bo'lib yashashi uchun bor kuch va imkoniyatlarimiz safarbar etayotgan ekanmiz, bu borada ma'naviy tarbiya masalasi, hech shubhasiz, beqiyos ahamiyat kasb etadi. Agar bu masalada xushyorlik va sezgirligimizni, qat'iyat va mas’uliyatimizni yo qotsak, bu o ta muhim ishni o'z muhim ishni o'z holiga, o'zibo'larchilikka tashlab qo'yadigan bo'lsak, muqaddas qadriyatlarimizga yo'g'rilgan va ulardan oziqlangan ma'aviyatimizdan, tarixiy xotiramizda ayrilib, oxir oqibatda o zimiz intilgan umumba umumbashariy taraqqiyot yo lidan chetga chiqib qolishimiz mumkin1”. Keltirilgan ushbu satrlardan tarbiyaning vazifalari keng va ko'p qirrali ekanligi kelib chiqadi. Shunday ekan, ta'limning asosiy vazifasi o'quvchilami bilim, ko'nikma va malakalar bilan qurollantirish bo'lsa, tarbiya yosh avlodda jamiyatimizda qabul qilingan odob-axloq qoidalariga mos keladigan e’tiqodni, axloqiy ko'nikma va malakalami, extiyoj va intilishlami tarkib toptirishdan iborat. Tarbiya bilan shug'ullanadigan har bir tarbiyachi birinchi navbatda o'z faoliyatini va unda ko'zda tutilgan maqsadni aniq tasawur eta olishi, bu maqsadning muhimligini tushunishi lozim. Tarbiyaning mohiyati xususida turli nazariyalar mavjud. Tarbiyani kattalaming (o'qituvchilar, murabbiylar, ota-onalar) bolalarga ta'sir ko rsatishi sifatida tushunish eng ko'p tarqalgandir. Bunda kattalar to'g'ri deb hisoblaydigan ideallar, maqsadlar, vazifalar, normalar, talablarga muvofiq ta'sir ko rsatish ko zda tutiladi, albatta. Tarbiyani bunday tushunish haqiqatga yaqin, biroq u bir tomonlama bo'lib, tarbiya jarayonining faqat muayyan qismini aks ettiradi. Tarbiyaga bunday ta'rif berishda bolaga kattalaming ta'siri qaratilgan ob'ekt sifatidagina qaraladi. «Pedagogik tashxislashning asosiy maqsadi ham tashabbuskor va mustaqil kishilami tarbiyalashni nazarda tutadigan bo'lsa, u tarbiyalanuvchiga pedagogika jarayonida faol harakat qiluvchi sub’ekt rolini beradi». Demak, uzluksiz ta'lim tizimi qatnashchilarining ma'naviy-axloqiy, intellektual va boshqa sifatlanni

tashxislash uchun ilg or pedagogik tajribalami ham o rganish zamr bo'ladi. Xorij olimlari: Ingo Xartman, Karlxaynts Ingenkamp, Linert, Frike, Lyumann, Rorshax, Diderix, Xeginger, Baxmayr (Germaniya); Bolsho, Burk, Rollet, Royleke (Angliya);JorjFisher,JeymsRays,T.Stoun (Amenka);A. V. Mudrik, V. D. Semyonova, G. N. Filova,S. D. Smirnov I. V. Dubrovina, Y. Langmeyer, G. M. Breslav, L. P. Fridman, I. Rogov (Rossiya) ta'lim tizimida pedagogik diagnostika masalalarini tadqiq etishgan.