Vzu davlat va huquq asoslari

haqiqatda ham zarar yetkazilgan ho ‘Isa;

zarar qonunga nomuvofiq harakati yoki harakatsizligi natijasida yetkazilgan ho 'Isa;

xodimning bunday harakati yoki harakatsizligi bilan yetkazilgan zarar o'rtasidagi uzviv bog'lanish bo'lsa;

zarar yetkazishda xodimning aybi bo 'Isa.

Agar bu to'rtta shartdan birortasi ham mavjud ho'lmasa. moddiy javobgarlikni belgilash mumkin emas.
Mehnatni muhofaza qilish tushunchasi va uning ahamiyati. Mehnat muhofazasi insonning mehnat faoliyati, sog'lig'i va hayotiga bevosita daxldor tushuncha sifatida muhim ahamiyat kasb etadi. Mazkur tushuncha mohiyati jihatidan keng hamda tor ma’noda anglanmog'i lozim.
Keng ma’noda u mehnat faoliyati jarayonida inson hayoti va sog'lig'ining xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan huquqiy, ijtimoiy, iqtisodiy, sanitariya-gigiyena, davolash-profilaktika, reabilitatsiya kabi tadbirlar tizimidan iborat. Mehnat muhofazasiga nisbatan bunday yondashuv xavfsiz va sog'lom mehnat sharoitini ta’minlashga qaratilgan va shu bilan birga, huquqiy, iqtisodiy, tashkiliy-texnikaviy, tibbiy va boshqa tadbirlarni o'z tarkibiga qamrab olgan. Yuqoridagi mulohazalardan anglashiladiki, xavfsiz va sog'lom mehnat sharoitini ta’minlash uchun mehnat muho- fazasining faqat keng ma’nodagi tushunchasiga tayanmoq lozim. Ilmiy adabiyotda to'g'ri ta’kidlanganidek, agarda uning birorta tarkibiy qismi (huquqiy, tibbiy, iqtisodiy yoki texnikaviy) yetarli bo'lmasa, umuman mehnat muhofazasini to'liq ta’minlash amrimahol. Shu bois, mehnat muhofazasiga oid masalalar maxsus fan sifatida turli oliy va o'rta maxsus o'quv yurtlarida o'qitilishi bejiz emas.
Mehnat muhofazasi mehnat huquqining instituti sifatida tor ma’noda xodimning ishlab chiqarishdagi mehnat faoliyati jarayonida hayoti va sog'lig'i uchun xavfsiz va sog'lom mehnat sharoitini yaratib berishga xizmat qiluvchi huquqiy normalar yig'indisi tushuniladi. Bundan tashqari, u:

1.