Vzu davlat va huquq asoslari

§. Axloq va huquq

Axloq — kishining jamiyatdagi xulqini normativ tartibga soluvchi usullardan biri. U ijtimoiy hayotning barcha sohalari — mehnat, maishiy turmush, oila, siyosat, xalqaro munosabatlar va shu kabilarga aloqador. Axloq — ijtimoiy ong shakllaridan biri, shu bois butun ijtimoiy ong singari uning ham tuzilishi bir xil emas. Jamiyat aksariyat qismining asrlar davomida shakllangan axloqiy tushunchalari alohida ijtimoiy guruhlarning, boz ustiga alohida individlarning axloqiga mos tushmasligi mumkin. Lekin, har holda, jamiyatdagi hukmron axloq jamiyat a’zolari ko'pchiligining xulq- atvorini belgilab beradi. Axloqning alohida xususiyati shundan iboratki, axloq normalariga amal qilish jamoatchilik fikri orqali ta’minlanadi.
Jamiyatdagi yozilmagan xulq-atvor qoidalarining majmuidan iborat bo‘lgan axloqdan farqli ravishda huquq — ma’lum yuridik shakllar, ya’ni manbalarda, jumladan qonun, farmon, qaror va huquqda namoyon boiuvchi ijtimoiy xulq-atvor qoidalarining qat’iy ifodalangan tizimi. Huquq normalari asosan, yozma shaklda bo‘ladi.
Axloqdan farqli ravishda, huquq qoidalari umummajburiy xususiyatga ega. Ularni bajarish davlatning majburlash kuchi orqali ta’minlanadi. Shu kabi ba’zi farqlarga qaramay, axloq va huquq bir qancha umumiy xususiyatlarga ega.