Volume ǀ issue ǀ

Солиқ 
кодекси
нинг 44
-
моддасида нисбатан аниқроқ таъриф берилган бўлиб, унга кўра
: 
илмий
-
техника соҳасидаги интеллектуал фаолият натижалари ва (ёки) касбий 
фаолиятни амалга ошириш усуллари тўғрисидаги, илгариги тажрибадан келиб 
чиқадиган, иқтисодий фаолиятда амалий жиҳатдан қўлланиладиган, шунингдек 
(унинг учинчи шахсларга маълум эмаслиги туфайли) ҳақиқий ёки потенциал 
тижорат қийматига эга бўлган саноат, тижорат ёки илмий хусусиятга эга 
ахборот (агар бундай маълумотлардан қонуний асосда эркин фойдаланиш 
имконияти учинчи шахсларда мавжуд бўлмаса) ва унинг ошкор этилиши 
натижасида иқтисодий наф олиш мумкин бўлса, бу ахборот ноу
-
хау деб 
тушунилади
[7]
. 
Бироқ, мустақил Ўзбекистон қонунчилигида ноу
-
ҳаунинг акс 
этиши анча олдинроқ юз берган. 
Жумладан, 1991 йил 15 февралда қабул қилинган 225
-XII-
сон 
“Корхоналар, бирлашмалар ва ташкилотлардан олинадиган солиқлар 
тўғрисида”
ги қонуннинг 4
-
моддаси саккизинчи хатбошида буюм
-
натура шаклида 
бўлмай, аммо корхонага даромад келтирувчи ёки даромад олиш учун шароит 
яратувчи сотиб олинадиган номоддий активларнинг суммаси
солиқ солинадиган 
базани ташкил этиши белгилаб қўйилган эди.
Мантиқан бу ноу
-
ҳаунинг солиқ 
солинадиган база сифатида ҳисобга олинишини англатар эди.
1995 йилда қабул
қилинган 
Фуқаролик кодексининг биринчи қисми
98-
моддаси
да хизмат ва тижорат сири борасида қоида акс эттирилди. Унга кўра, 
фуқаролик қонунчилиги хизмат ёки тижорат сири бўлган ахборотни, башарти бу 
ахборот учинчи шахсларга номаълумлиги сабабли ҳақиқий ёки нисбий тижорат 
қимматига эга бўлса, қонун йўли билан ундан эркин баҳраманд бўлиш мумкин 
бўлмаса ҳамда ахборот эгаси унинг махфийлигини сақлашга доир чоралар кўрган 
ҳолларда ҳимоя этилиши белгиланди
[8]. 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2