Voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, m a qdirova sport pedagogie

Maqsadi
Olti nafar himoyachi o'yinchilarda birinchi to'pdan zarba berish 
ko‘nikmasini shaldlantirish.
Shaylan.ish
Olti nafar o‘yinchi himoya holatida — A tomonda joylashadi. 
To'pni qabul qiluvchi, uzatuvchi va hujumchi — B tomonda 
joylashadi. Boshqa guruh qayd etilgan uch nafar o'yinchini B
136

---

tomonda kutadi. Har bir tomon to‘p qabul qiluvchi uzatuvchi va 
hujumchidan iborat bo'ladi (har qanday hujumga tayyor holatda 
turadi). Trener A tomonda uzoqraqda to‘pli savat bilan joylashadi. 
Trener yordamchisi A tomondagi mashqlar hisobani nazorat qiladi.
Mashqni qo‘Uash
1. Trener to‘pni В tomondagi qabul qiluvchiga tashlaydi.
2. Uchlikdagi o‘yinchilar to‘pni qabul qilishga, uzatishga va 
mashqni tugatishga intiladi. Mashq natijasiga ochko beriladi.
3. Agar A tomon to‘pni to'sish imkoniyatiga ega bo‘lsa yo uni 
qabul qilish, yo uzatishga qodir bo‘lsa, unda A tomon ochko 
oladi. Qisman to‘siq qo'yish to‘pni tushirmasdan uzatish ham 
ochkoga sazovor bo‘ladi.
4. Uehinchi guruh В tomonda qoladi, toki to‘p tushma- 
gunicha, keyin joy almashinadi.
A
137

---

5. 
0 ‘ym ЬшпсЫ uchlik 5 ochko olmagunicha yoki himoya- 
chilar 15 marta g‘alabaga erishguncha davom etadi. Keyin boshqa 
guruhlar tomonlaiiga mashqni bajarish uchun kirishadi.
Trener ko‘rsatmasi
Gurulilami tezkor o'zgaruvchan harakatini rag‘batlantiriug!
Variantlar:
• g'alaba qozongan tomon hujum yoki himoyani navbatdagi 
mashqgacha tanlashi mumkin;
• hujumchilarni hujumchilarga qarshi harakatini qo‘llashga 
harakat qiling.
Hujumda yntish uchun bir daqiqa
Bu hujumni takrorlash uchun ajoyib mashq. 0 ‘yinchilar 
belgilangan daqiqa iehida bir necha ochkoni qo‘lga kiritishga 
harakat qilishadi.
Maqsadi
Hujum to‘plarini hisoblashning yanada rag‘batlantirilishini 
kuchaytirish. 
4
Shaylanish
Trener yoki yordamlashuvchi to‘pli savat bilan maydon ichida 
turib oladi. Uzatuvchi to‘r oldida pozitsiyani egallaydi. Uch nafar 
hujumchi maydon yon chizig'iga qator saflanib turib oladi. Soat 
60 sekundga belgilanadi va hisoblovchi shaylanadi. Yordamchilar 
maydon qarshi tomonida joylashadilar.
Mashqni qo‘llash
1. Trener uzatuvchiga to'pni iig'itadi.
2. Uzatuvchi to'pni baland uzatib beradi.
3. Hujumchi zarba beradi.
4. Hujumchi zarbani bergan zahoti trener uzatuvchiga 
navbatdagi to‘pni iig'itadi, u to‘pni keraldi joyga uzatadi. Hujumchi 
bir qancha hujum pozitsiyasini istagancha qoilaydi.
5. Maydon ichiga hujumi uchun hujumchiga 1 ochko hisobi 
beriladi. Boshlovchñar shaxsiy yutuqlari yoki merganliklarini yarim 
ochkoga hisoblashl mumkin.
6. Boshqa hujumchilar bir minutda ochkolar sonini hisob- 
laydilar.
138

---

7. Navbatdagi hujumchilar guruhi joylashadi va aylanadilar.
Trener ko‘rsatmasi
• Birlashing. 0 ‘rtakash hujumchilar o'rtakash hujumchilaiga 
bir necha uzatishlar bilan bellashuvi yoki qarshi tomon 
raqibiga qarshi.
• Harakat tezkor tempini saqlang. Navbatdagi guruh navbat 
orasida uzilish bolmasligi uchun tayyorlansin.
• To‘p uzatish turini hamma holatlar uchun takrorlab o‘ting.
Yariantlar:
• maydon belgilangan hudud bilan chegaralangan;
• qanot hujumchilari o'rtakash hujumchilar bilan bellashadilar;
• o'yinchilar uzatishni chaqirishlariga imkon bering. lekin 
ketma-ketlik, amaliyot va takrorlash uchun bir necha 
tanlanganlami belgilangan minutda bajaring;
• maydonda uehta hujumchi bir daqiqa ichida boshqa hujum 
holatida boshlasin: ON-MN-OR ga qarshi ON-MN-OR. 
Boshlashingizdan awal joylashing.

---

Jam oa hujumini e io n qilish
Maqsadi
To‘p to‘siqdan o‘z maydoniga tushadigan yoki to‘siq qo‘yil- 
magan holatlami nazarda tutib, maydonchaning barcha joylari, 
ayniqsa, hujum atrofini himoyalashga o‘igatish.