|
Maqsadi
Hujumchilar va uzatuvchilaiga buyruq bilan o‘yinda hujum-
ning variantlarini ishlatishga imkon berish.
Shaylanish
A tomon, qanot hujumchi, o‘rtakash hujumchi, o‘ng tomon
hujumchisi va uzatuvchi o‘z joylarini egallaydi. Trener yoki
yordamlashuvchi maydon o'rtasida to‘p yetkazadi. Yordamchilar
В tomon bo'ylab yoyffib turadilar.
142
A
ç M
O P
M U
s
1
m
B
Mashqni qo‘llash
1. Trener hujurnchilarga 12—14-hujumlami ketma-ket bajarish
shartini qo'yadi.
2. Trener ketma-ketlik raqamini aytib to‘p tasMaydî. 0 ‘yinchi
ketma-ketlikdan tégishli to‘pga chiqadi va zarba yo‘llaydi.
3. Kam vaqt oralig‘ida ketma-ketlikdan so‘ng trener hisoblashni
boshlaydi. Hujumchi guruh har ochiq maydonga hujumi uchun
1 ochko oladi.
Trener ko‘rsatmasi
• Mashqni tezkor tempda o‘tkazing! 0 ‘yinchilar harakatlanish
tezligini kuzating.
• Raqib uzatuvchilar bilan ketma-ketlikni bajaring.
Vaiiantlar:
• qabul qiluvchilarni qo‘shing. To‘pni to'ming qarshi tomo-
nidan kiriting va qabul qiluvchi uzatuvchiga uzatsin;
• tezkor tempni ko'tarish uchun qarshi tomonga himo-
yachilami qo‘ying;
• bir urunishda bir yoki ikki xildagi ketma-ketlikdan foy-
dalaning. Ikkitadan ko‘p foydalanish bilan o'yinchilar boshini
143
qotirmang. Bu ko‘p ketma-ketlikni ikki marta takrorlagandan
ko‘ra ikki ta ketma-ketlikni ko‘p takrorlagan yaxshi
deganidir.
6.3.4. Himoya mashqlari
Agar sizning jamoangiz himoyasi maydonda tezkorlik xusu-
siyatiga ega b o is a , raqib jam oaning ketm a-ket hujum
harakatlariga bardosh beraolmasligi mumkin yoki himoya tizimi
izdan chiqishi mumkin.
Har doim raqib to‘p bilan harakatlanganda va siz uni hujumda
himoyalayotgan boisangiz, ko^ladigan birinchi chora — bu to‘siq
qo‘yishdir, to‘pni qabul qilish ikkinchi chora boiadi. Har bir
o‘yinchining maydonda o‘ziga xos himoya harakatlari mavjud
boiadi va ulardan unumli foydalanishga u mas’uldir. Ular qarshi
tomonda qaysi hujumchi qachon va qanday hujum qilishni
oldindan büishlari lozim^
To‘siq qo‘yuvchilar o'ziga muvofïq joylarda (zonalarda)
tayyorlanadi, qo‘llari tirsakdan qisman bukilgan, turdan yelka
kengligi oraligida turib sakrashga hozirlanadi yoki o ‘ng yoki chap
tomonga siljishlar mumkin. Ko‘zlar yuqoriga qaratiladi va raqibi
hujumga to‘p uzatishi kuzatiladi. Uzatiladigan to'pning yo‘nalishi,
hujumchi qayerdan hujum qilishi, uning harakati va depsinishi
aniqlab to‘siq qo‘yi!adi.
Bu oson emas. Yaxshi to‘siq qo‘yishda vaqt hal qiluvchi
ahamiyatga egadir. To‘siq qo‘yuvchilar hujumchiga nisbatan biroz
keyinroq sakrashlari zarur. To‘siq qo‘yishda u yoki bu tomonga
qadamlab siljish bir tekisda amalga oshirilishi lozim. Bunday
harakatlami to‘psiz va to‘p bilan mashqlantirish, ayniqsa, qoi,
bilak va panjalar harakatiga e’tibor berishi muhim.
To‘siq qo'yishda to‘pni raqib tomonga yoki orqadagi himo-
yachilarga sekin o‘tkazish mumkin. (To‘siq qo‘yishda to‘pning
qo‘lga tegishi qabul sifatida baholanmaydi, himoyachi qabul qilishi —
bu birinchi to‘p hisoblanadi — buni esda saqlang).
To‘siq qo‘yish harakatini o‘zlashtirishda o'yinlarga qulaylik
yaratish uchun quyidagi maslahatlardan foydalaning:
144
— siljish;
— harakatni bildinnaslik;
— yengil qo‘nish.
T o‘siq qoy ish mashqlarini mavsum boshlanishidan barvaqtroq
boshlash kerak.
Trenerlar hujumga to‘siq qo‘yish boshlanishida to‘siq qo‘yuv-
chilar o‘z qoiiga to'pning tegishi, ulaming qo‘llarini yozishda
muvaffaqiyat hissini sezishga imkon yaratishi lozim.
Uzatilgan to‘p yo‘nalishini kuzatish, keyin hujumchi harakatini
ko‘rish yanada muhimdir. Ko‘pchilik o‘yinchilar buni avtomatik
ravishda bajara olmaydilar, siz buning uchun ularga to‘pnl kutish
va o‘z maydonchasi tomonga o‘tkazmaslik chorasini ko‘rishingiz
darkor.
Jufllikda to‘siq qo‘yishda o'yinchilar kesma qadam tashlashdan
(yoki yugurishdan) foydalanadi. To‘siq qo‘yuvchi zarba yo‘nalishi
tomon buriladi, keyin yuguradi. Qisqa oraliqqa siljishda faqat
yonlama qadam tashlash talab qilinadi. Bunday mashqlar ikki xil
turdagi harakatni jamoaviy mashg‘ulotlarda ko‘p martalab takror-
lashni biriktirishi kerak. Bunda o‘yinchilar vaziyatni o‘qish (bilish),
harakatlanish va samarali to‘siq qo‘yishni o‘zlashtirish imkoniya-
tiga ega boiadi. Esda tuting, to‘siq maydonchada asosiy himoya
nuqtasi hisoblanadi! To‘pni qabul qilish himoyaning ikkinchi
chizig‘i hisoblanadi. Agar to‘siq qo‘yuvchilar zieh to‘siq qo‘ya
olsa unda bunday «devor» maydonchani toiiq yoki to‘pni himoya-
langan ikkinchi chiziqdan himoyachilar tomon yoilanishiga imkon
yaratadi. Individual mashqlar ko‘p martalab takrorlanishga undaydi
va bu kitob juda ko‘p mashqlar variantlarini raqobatli imkoniyat
sifatida o‘yinchilaiga taklif etadi.
To‘pni qabul qilish past holatda bajariladi, oyoqlar kengroq
joylashtiriladi va vazn teng taqsimlanadi, og'irlik markazi biroz
oldinda boiadi. Qabul qiluvchilar tayanch chegaralarini bilishi va
to‘pni tana oldida boiishini his qilishi kerak. Hujumchi zarba
berishga tayyor boigan zahoti, to‘pni qabul qiluvchi ikki oyogini
bukib, oldinga egib turgan holatda boiishi lozim. Qabul qiluvchi
tirsaklarini shunday holatga keltiradiki, ularni to‘pning ostida
qoldiradi va to‘pni balandga ko‘tarish imkoniyatini yaratadi.
145
Himoyani oVJashtirishda o'yinchilarga yordam ko‘rsatish uchun
quyidagi o‘rgatish maslahatlarini qo‘llang:
— to ‘pga nisbatan joylashishni bajaring;
— og'irlikni oldinga siljiting;
— to'pni maqsadi yo‘nal tiring.
Himoya o ‘yinchilarni hujum h arak atlarig a qarshi ta ’sir
kn'rsatishni ta'lab qiladi.
0 ‘yinchi to ‘siq qo‘yadi yoki to ‘p tushadigan joyda qabul qiladi,
keyin qayerga harakatlanishini aniqlaydi.
Barcha himoya o‘yinchilari kelishgan holda hujumchi hujumni
qayerdan amalga oshirishiga qarab (chiziq bo‘ylab yoki burchak
bo‘ylab) joylashishi mas’uliyatini oladi. To‘ming qarshi tomo-
nida o‘yin qanday kechayotganini biladigan (vaziyatni o‘qiydigan)
himoya o‘yinchisi katta ustivorlikka ega bo‘ladi. Bunday o‘yinchi
hujumgacha tayyorlangan boiadi.
O'yinchilar to‘pni talab qilishi kerak, keyin ochilishga o‘tishi
lozim.
4
To‘siq yoki qabul bajarilgandan keyin jamoa zudlik bilan
hujumga otlanadi.
♦
Do'stlaringiz bilan baham: | 
