Vitaminlarga xos sifat reaksiyalar

Vitamin A₁ (retinol)
Karotinoidlar A vitaminining provitamini hisoblanadi. β - karotinnint simmetrik molekulasi parchalanishi natijasida 2 molekula A vitamini hosil bo’ladi.
A vitamini hayvonlarning jigarida, buyragida, baliqlarning moyida, sutda va tuxumda uchraydi. A vitamini siklik yuqori molekulali spirt hisoblanadi.


Surma (III)xlorid bilan boradigan reaksiya
Vitamin A uchxlorsurma bilan reakstiyaga kirishganda ko’k rangli birikma hosil bo’ladi. Bu reaksiya jarayonida uchxlorsurma suvni tortib oluvchi bo’lib ta’sir ko’rsatadi va bo’yalgan kondensatsiya mahsuloti hosil bo’ladi.
Reaktivlar: a) uchxlorsurma (SbCl₃) ning 21-23%- li xloroformdagi eritmasi, b) baliq moyi, v) retinal atsetatning yog`dagi eritmasi, g) xloroform.
Ishning bajarilishi: 2 ta probirka olib, ulardan bittasiga bir necha tomchi baliq moyidan, ikkinchisiga 1 tomchi retinal atsetatning yog`dagi eritmasidan tomiziladi va 1 ml xloroformda eritiladi. Hosil bo’lgan eritmadan bir tomchi olib, ustiga 5 tomchi uchxlorsurmaning xloroformdagi eritmasidan tomiziladi. Natijada beqaror havorang yoki ko’k rang hosil bo’ladi.

D guruh vitaminlariga xos sifat reaksiyalari

D guruh vitaminlari steroidli tabiatga ega bo’ladi. Bulardan eng ahamiyatlisi vitamin D (ergokaltsiferol) hisoblanadi. Vitamin D ergosterindan ultrabinafsha nur ta’siri natijasida hosil bo’ladi.
Anilin bilan boradigan reakstiya
Reaktivlar: a) baliq moyi, b) anilin, v) konsentrlangan xlorid kislota.
Ishning bajarilishi: baliq moyidan 1 ml olib, ustiga 4-5 ml anilindan va 0,5 ml konsentrlangan xlorid kislotadan solinadi. Probirka qaynaguncha qizdiriladi va 20-30 sekund qaynatiladi. Natijada suyuqlik qizil rangga bo’yaladi.
B₁ vitamini uchun sifat reaksiyalari
Vitamin B₁ molekulasi tarkibiga 2 ta geterotsiklik birikma - pirimidin va tiazol kiradi. Bu ikki birikma metil guruhi bilan bog`langan bo’ladi. Bundan tashqari tiamin molekulasida gidroksil va amin guruhlari ham mavjud.