Vitaminlar, ularni organizm uchun ahamiyati



Download 92,5 Kb.
bet4/11
Sana06.07.2022
Hajmi92,5 Kb.
#750436
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
VITAMINLAR, ULARNI ORGANIZM UCHUN AHAMIYATI

K VITAMINLAR GRUPPASI.
Bu gruppaga strukturasida 1,4-naftaxinon xal kasiga va izoprenoid zanjirlaridan iborat yonshoxga ega K-1 va K-2 vitaminlar kiradi. K vitaminning ochilishi 30-yillarning oxirida Dam va sungra Almkvistning jujalar sun‘iy dietada bokilganda, ularda konning ivishi sekinlashib, kon okishining chuzilishini kuzatishdan boshlandi. Kasallik kon plazmasida kon ivishi uchun zarur bulgan oksillardan biri - protrombin mikdorining kamayib ketishidan kelib chikishi ma‘lum buldi. K vitamin birinchi marta 1939 yili bedadan va chirigan balik unidan ajratib olingan, ammo antigemorragik (kon okishiga karshi) faoliyatga ega bulbu moddalar bir xil emas ekan. Ularning biri K-1 vitamin, ikkinchisi K-2 vitamin deb belgilandi. K vtaminini kashf etganlari uchun K.E.Doyzi va X.Dam 1943 yil Nobel mukofotiga sazovor buldilar. K vitaminning Bioorganik viy funktsiyasi xali tula aniklangan emas. Lekin uning jigarda protrombinning sintezlanishidagi ishtiroki shubxasiz. K vitamin jigarda kon ivishida katnashadigan bir nechta oksillar - II,III,IX,X omillar sintezini kuchaytirishi tasdiklangan. Bu oksil omillar molekulasida karboksiglutamat kislotaning bulishi (protrombinda bu kislota koldigining soni unta ) ularning sintezida K vitaminning ishtirokiga dalil bula oladi, chunki Y--glutamil karboksilaza orkali bajariladigan glutamat kislotaning protrombin molekulasida karboksillanishi K vitaminning katnashuvini talab kiladi. Bu reaktsiyada K vitamin kofaktorlik rolini uynasa kerak:
| |
CO CO COOH
| a B Y CO2 |a B Y /
--HN--CH--CH2--CH2--COOH --------> HN--CH--CH2--CH
К vitamin \ COOH

K vitaminning xujayraga ta‘sirini yana bir aspekti bor: u Ye vitamin va koenzim Q kabi elektron tashishda va oksidlovchi fosforlanishda ishtirok etadi deyish uchun xam ba‘zi dalillar keltirilgan. Lekin kat‘iy xulosa chikarish uchun ular yetarli emas.


K vitaminga karama-karshi ta‘sirga ega bulgan birikmalar (antivitaminlar) xam bor. Ulardan eng mashxuri dikumarin bulib, u konda protrombinning mikdorini ancha kamaytiradi va konning ivishiga tuskinlik kiladi.Koramollar ba‘zan tarkibida gemorragik modda bis-oksikumarin tutuvchi chirigan shirin beda xashagini yeyishi natijasida ularda K vitaminning yetishmasligi xolati yuz berishi mumkin.
K vitamin manbalari va unga bulgan extiyoj K vitamin usimliklarning yashil yaproklari va boshka kismlarida ayniksa kup buladi. U meva va poliz ekinlaridan fakat pomidorda kuprok uchraydi, xayvon jigarida xam yetarli mikdorda mavjud. Odam va xayvonlar organizmida K vitaminga bulgan extiyoj ichak florasining faoliyati tufayli ta‘min etiladi. Ichakda surilish jarayonining buzilishi, masalan, ut kislotalarning ichakka chikmay kolishi yoki kasalangan jigarda yoglarning surilishini yomonlashuvi odamda K avitaminoz kasal ligining vujudga kelishiga sabab bulishi mumkin.

Download 92,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish