Vii bob. Boshqaruv qarorlari

Yakkaboshchilik va yakdillik asosida qabul qilinadigan qarorlar 

---

Qabul qilinadigan qarorlar tarkibida yakkaboshchilik va yakdillik asosida 
qabul qilinadigan qarorlar ham bo‘ladi. Ammo yakkaboshchilik asosidagi qarorlar 
ko‘p hollarda asosli tanqidga uchrab turadi. Sababi, rahbar yakkaboshchilikka 
asoslangan qarorni aksariyat hollarda o‘zini ko‘rsatish maqsadida qabul qiladi. 
Bunday rahbar faoliyatining 80—90 foizi buyruqbozlikka asoslangan bo‘ladi. Bu 
jamoada keskinlikning yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi. Boshqaruv qarorlari jamoa 
fikriga tayangan holda qabul qilinmas ekan, boshqaruvchi bilan bo‘ysunuvchilar 
o‘rtasidagi munosabatlarning keskinlashuvi, o‘zaro ishonchning yo‘qolishi, 
nizolarning kelib chiqishi muqarrardir. 
YAkkaboshchilik tamoyilidan farqli o‘laroq, yaqdillik tamoyili asosida ham 
qarorlar qabul qilinadi. Bu tamoyil mohiyatiga ko‘ra ilgari surilayotgan muqobil 
fikrni so‘zsiz qo‘llab-quvvatlashdan iborat. Bunday bo‘lishi juda kam uchraydigan 
hodisadir, chunki qarorlarni qabul qilishda qatnashadigan kishilar demokratik 
uslubda fikrlash tarafdorlari bo‘lsada, odatda boshqalarnikidan farq qiladigan o‘z 
fikriga ega bo‘ladi. 
YAkdillik ko‘pincha favqulodda ro‘y beradigan vaziyatlarda qaror qabul 
qilishda, , shuningdek, qarshilik ko‘rsatuvchi guruhlarda “Koalitsiyalar” bo‘lmagan 
hollarda yuzaga keladi. Bizning sharoitda yakdillik “ma’qullaymiz” degan g‘alati 
shaklni egallaydiki, bu iqtisodiyotgagina emas, balki butun jamiyatga ham zarar 
etkazishi mumkin. SHunday bo‘lsada, bizdagi ko‘pgina boshqaruvchilar va 
Parlament vakillari shu tamoyilga amal qilishga moyildir. 
 Qaror qabul qilishda Kollegial va Konsensus tamoyillari 
Kollegiallik (ko‘pchilik) tamoyili “koalitsiyalar”, ya’ni turli itgifoq yoki 
birlashmalar ro‘yrost ma’lum bo‘lib turgan vaziyatlarda, har xil fikrlar raqobat 
qiladigan hollarda amal qiladi. SHu sababli qaror qabul qilishda ovoz berish yo‘liga 
o‘tiladi. Bunday hollarda qabul qilish uchun ko‘pchilikning ovoziga tayaniladi. 
Ko‘pchilik hollarda yarmidan ko‘p ovoz gohida prinsipial masalalar yuzasidan 
me’yor 2/3 deb tasdiqlanadi. 
Konsensus tamoyili hurfikrlilik, ya’ni fikrlar plyuralizmi kuchaygan hamda 
axborot oqimi tobora kuchayib borgan hollarda qo‘llaniladi. O‘z mohiyati bilan: 
Konsensus
- bu qarorlarni ishlab chiqish jarayonida barcha baxsli masalalar va 
turli-tuman fikrlar yuzasidan bir bitimga kelish yoki kelishish. 
Konsensusga o‘zaro fikr almashish va maslahat, , shuningdek, ilgari surilayotgan 
muqobil masalalarni maqsadga muvofiqlashtirishning har xil usullarini qo‘llash 
yordamida erishiladi.