Vetinariya 2016. pmd

 
II bo‘lim 
 
UMUMIY VA XUSUSIY JARROHLIK 
 
1-mavzu. Jarohatlanish 
Mexanik, fizik, kimyoviy hamda biologik sabablar ta’sirida 
paydo bo‘lgan jarohatlar – travmalar, ularning yig‘indisi travma-
tizm deb ataladi. Travmatizm qishloq xo‘jalik hayvonlarida tez-tez 
uchrab turadi, o‘z vaqtida oldi olinmasa, davolanmasa kasallangan 
hayvonning mahsuldorligi kamayishi va halok bo‘lishi mumkin. 
Mexanik jarohatlar
– jarohatlovchi kuchli sabab ta’sir qilib 
organ va to‘qimalarning bosilishi, ezilishi uzilishidan paydo bo‘la-
di. Mexanik jarohatlar tez-tez uchrab, o‘tkir va surunkali ko‘ri-
nishda o‘tishi mumkin. O‘tkir o‘tuvchi jarohatlar kutilmaganda 
birdan paydo bo‘ladi (pichoq kesishi, o‘q tegishi). Surunkali 
o‘tuvchi jarohatlar esa ayrim mexanik sabablarning takror ta’sir 
qilishidan (otlarda og‘ir) rivojlanadi. Shuningdek, jarohatlar yakka 
holda yoki har xil organ va to‘qimalarda birdaniga uchrashi mum-
kin. Mexanik jarohatlar oddiy (ayrim to‘qimalarning jarohatla-
nishi), hamda murakkab (bir qancha jarohatlardan tashkil topishi) 
bo‘lishi mumkin. Bunda katta qon tomirlar yoriladi, nerv tolalari 
uziladi, qon quyilishlar kuzatiladi. 
Mexanik jarohatlar yopiq va ochiq bo‘lishi ham mumkin.